του Κώστα Ζοπουνίδη*
Ο συγγραφέας, που είναι καθηγητής και καταξιωμένος σύμβουλος επιχειρήσεων, αναφέρεται σε μια αγαπημένη φράση της Margaret Thatcher: «Μή μου λέτε τί πρέπει να κάνω. Το ξέρω ήδη. Πείτε μου καλύτερα πώς θα το κάνω». Αυτό που ισχύει όταν διοικούμε μια χώρα είναι το ίδιο αληθές όταν διοικούμε μια επιχείρηση.
Ο Francois Dupuy γνωρίζει πολύ καλά αυτού του είδους τις δραστηριότητες. Προηγουμένως ήταν υπεύθυνος έρευνας στο CNRS, μέσα στο Εργαστήριο Κοινωνιολογίας των Οργανώσεων και ήταν από τους βασικούς αρχιτέκτονες της ανάκαμψης της Air France τη δεκαετία του 1990, όταν δεν ήξερε τίποτα για τις αεροπορικές μεταφορές. Το βασικό εργαλείο που χρησιμοποιούσε ήταν: η μέθοδος εκτέλεσης. Μια μέθοδο που δεν θα σταματήσει να τελειοποιεί, όπως παρατηρεί ως σύμβουλος, όταν βλέπει κανείς τις επιχειρήσεις να χάνονται στους μαιάνδρους των δογμάτων της διοικητικής επιστήμης.
Στο βιβλίο του «Η κούραση των στελεχών», εκδόσεις του Seuil , 15/4/2005, κάνει τη διάγνωση ότι τα στελέχη των εταιρειών κουράζονται πολλές φορές από την απώλεια του νοήματος της αποστολής τους και των συμβατικών διαταγών. Ακριβώς επειδή κάποιες διοικητικές και γραφειοκρατικές μέθοδοι έχουν σαν στόχο την ψυχική εξάντληση αυτού που τις υφίσταται.
Στο βιβλίο του «Χαμένοι στο μάνατζμεντ, η καθημερινή ζωή των επιχειρήσεων στον 21ο αιώνα, εκδόσεις Seuil, 03/02/2011, ξεκινάει μια σειρά από τρία βιβλία (τριλογία), με το πρώτο έργο που επισημαίνει τα μειονεκτήματα των σύγχρονων μεθόδων διοίκησης. Με το δεύτερο, 14/4/2015, ανακαλύπτει τις αιτίες αποτυχίας των επιχειρήσεων (έλλειψη αυτονομίας, ευεξίας στο χώρο εργασίας, κρυμμένα κόστη που προέκυψαν για δεκαετίες από τη θεωρία διοίκησης του Taylor). Με το τρίτο τόμο, ο συγγραφέας φθάνει στο χρόνο όπου προτείνει λύσεις. Η πεποίθησή του είναι: μια επιχείρηση δεν είναι κανόνες και διαδικασίες, είναι ένα σύνολο συμπεριφορών. Η ιεραρχία είναι μια θέση στο οργανόγραμμα, δεν αποτελεί εξουσία. Η μετατροπή μιας επιχείρησης δεν είναι μια αυτόματη αλλαγή των δομών της, πράγμα που είναι εύκολο, αλλά η αλλαγή της συμπεριφοράς των ανθρώπων (αυτό που κάνουν), αυτό είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο. Πρωτίστως δε είναι θέμα αντίληψης της πραγματικότητας, η οποία ενίοτε δεν φαίνεται να είναι η ίδια για όλους.
Αποδοτικότητα-ευημερία
Η σκέψη του συγγραφέα ως κοινωνιολόγου είναι από τα δυνατά σημεία του βιβλίου. Η διάκριση μεταξύ της δομικής πολυπλοκότητας, της λειτουργικής πολυπλοκότητας και της σχεσιακής πολυπλοκότητας είναι πολύ φωτεινή και οδηγεί σε μια έναρετη πολυπλοκότητα που καθιστά δυνατή τη συμφιλίωση της αποδοτικότητας της επιχείρησης και της ευημερίας των εργαζομένων. Συγκεκριμένα παραδείγματα και εμπεριστατωμένες μελέτες περιπτώσεων διατηρούν το βιβλίο «χαμηλά στο έδαφος» και ο συγγραφέας δεν ξεφεύγει ποτέ σε αυτή την τάση των κοινωνιολόγων για μια κάπως θολή ορολογία.
Συμπερασματικά, κλείνοντας αυτό τον κύκλο των τριών βιβλίων, ο συγγραφέας προσφέρει τον προβληματισμό τον πιο δυναμικό του μάνατζμεντ των τελευταίων δέκα ετών. Και τούτο διότι φέρνει στο προσκήνιο θέματα που συχνά κρατούνται στο παρασκήνιο.
*Καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης
Από: Athanase Papandropoulos
