Πώς μπορείτε να παραμείνετε προσηλωμένοι στο στόχο της αλλαγής καριέρας σταδιοδρομίας, εν μέσω της πρωτοφανούς κρίσης και της αυτό-απομόνωσης που προκάλεσε πανδημία του Covid-19; Βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθήσετε πίστα, προκειμένου να θέσετε τα επιθυμητά θεμέλια για νέες επαγγελματικές ευκαιρίες, αλλά και για να μην βάλετε τις φιλοδοξίες σας «στον πάγο».
Απροσδόκητα γεγονότα, δυσάρεστες ή ευχάριστες εκπλήξεις. Δεν είναι λίγες οι φορές στη ζωή μας που καλούμαστε να αλλάξουμε συνήθειες, να βγούμε από τη ζώνη ασφαλείας και να διαταράξουμε ακούσια την ομαλή ροή της καθημερινότητάς μας, καταλήγοντας σε ερωτήματα περί του τι τελικά έχει σημασία ή αξίζει να συνεχίσουμε να κάνουμε και τι όχι. Καθόλου εντύπωση συνεπώς, δεν προκαλεί επιθυμία πολλών ανθρώπων μέσω της πανδημίας του Covid-19, να αλλάξουν καριέρα και να ακολουθήσουν ένα διαφορετικό επαγγελματικό μονοπάτι.
Είναι πράγματι η κατάλληλη στιγμή;
Αναμφισβήτητα, η πανδημία προκάλεσε υψηλά επίπεδα αβεβαιότητας, ενώ βρέθηκε το σύνολο σχεδόν της ανθρωπότητας, θα προετοιμαστώ ψυχολογικά, οικονομικά, αλλά και σε επίπεδο υποδομών. Η κατάσταση φαντάζεσαι κάθε επίπεδο, απειλητική. Και όπως πολλοί ψυχολόγοι συναινούν, η απειλή μας ωθεί στο να σκεφτόμαστε/πράττουμε συντηρητικά. Το αντίθετο δηλαδή, από αυτό που πραγματικά απαιτεί ο στόχος της αλλαγής καριέρας. Εν ολίγοις, οι έρευνες έχουν δείξει ότι είναι δύσκολο να πάρει κανείς τη μεγάλη απόφαση να αλλάξει καριέρα, εάν νιώθει απειλή ή φόβο σχετικά με τις προοπτικές προδιαγράφει το μέλλον. Πολλώ δε μάλλον, όταν είναι περιορισμένες.
Το βασικό ερώτημα συνεπώς είναι πως εξισορροπείται η επιτακτική ανάγκη να διασφαλιστεί η βασική επιβίωση - των οικογενειών και των εταιριών μας - με την αυξημένη παρόρμηση να διαβάζουμε ένα τελείως καινούργιο και διαφορετικό επαγγελματικό μονοπάτι, μετά την υποχώρηση της κρίσης;
Σύμφωνα με τον καθηγητή του London Business School και συγγραφέα του «Act like a leader, think like a leader», Herminia Ibarra, η πανδημία στην πραγματικότητα, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ευκαιρίες για μία νέα αρχή, ιδίως για εκείνους που δεν πλήττονται άμεσα από εργασιακή ανασφάλεια. Σε ειδικό άρθρο του στο Harvard Business Review, ο Ibarra - ο οποίος μελετά την αλλαγή σταδιοδρομία στις τελευταίες δύο δεκαετίες, συμπεριλαμβανομένης και της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 - σκιαγραφεί πέντε βασικές αρχές για να μείνετε προσηλωμένοι στο στόχο αλλαγής καριέρας, ακόμη και σε δύσκολους ή ιδιαίτερα απαιτητικούς καιρούς.
Αναπτύξτε εναλλακτικές προσωπικότητες
Όταν το μέλλον διαφαίνεται αβέβαιο ή όταν η εργασιακή διαδρομή σας παίρνει τελικά μία απροσδόκητη στροφή, είναι απολύτως λογικό να εξετάσετε ένα διαφορετικό «χαρτοφυλάκιο» επιλογών. Και να έχετε κατά νου ότι, ακόμα και σε περιόδους σταθερότητας, ασφαλείας ή ευμάρειας, η αλλαγή σταδιοδρομίας δεν είναι γραμμική διαδικασία.
Στον αντίποδα, πρόκειται για ένα ταξίδι εξερεύνησης που για να το κάνετε σωστά, θα πρέπει να είστε ανοιχτοί να πειραματιστείτε, να δοκιμάσετε, αλλά και να έρθετε αντιμέτωποι με μία σειρά πιθανών «νέων εαυτών» σας.
Καθόλου ασυνήθιστο δεν είναι να έρθετε αντιμέτωποι με νέες πλευρές του εαυτού σας, οι οποίες προκύπτουν από το ποιοι στην ουσία θα θέλατε να γίνετε. Κάποιες ιδέες μπορεί να είναι πιο ρεαλιστικές από άλλες, άλλες περισσότερο ασαφής από άλλες, ωστόσο αυτό μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και να σας κρατήσει ευέλικτος και προσαρμοστικός σε περαιτέρω μελλοντικές αλλαγές.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ, η πορεία προς την αλλαγή σελίδας στην καριέρα είναι κυκλική διαδικασία. Ζωτικής σημασίας στάδιο για την επιτυχία είναι να αφήσετε τον εαυτό σας να φανταστεί ένα διαφορετικό σύνολο πιθανών και μελλοντικών εαυτών. «Αγκαλιάστε αυτή τη διαδικασία και εξερευνήστε όσο περισσότερα μπορείτε», σημειώνει ο Ibarra.
Μην προσπερνάτε το «μεταβατικό στάδιο»
Η αλλαγή σταδιοδρομίας - από τη φύση της - είναι «περιοριστική» ή καλύτερα, ακροβατεί μεταξύ του παρελθόντος και ενός αβέβαιου μέλλοντος. Οι περιορισμοί είναι μία δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση και όσοι βιώνουν ανάλογες συνθήκες, συχνά αισθάνονται αγκυροβολημενη ή αισθάνονται δυσκολία στην αποδέσμευση του παρελθόντος. Αλλά αυτό το στάδιο είναι απαραίτητο κομμάτι του εν λόγω ταξιδιού. Και αυτό επειδή σας επιτρέπει να επεξεργαστείτε πολλά και πολύπλοκα συναισθήματα ή και αλληλοσυγκρουόμενες επιθυμίες. Αποτέλεσμα της εσωτερικής πάλης είναι ότι δεν είναι αποφασίζεται πρόωρα, αλλά εξετάζεται όλες τις πιθανές επιλογές.
«Ο χρόνος μετάβασης είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο για την ανανέωση των αποθεμάτων προσοχής και κινήτρων του εγκεφάλου, αλλά και για τη διατήρηση των γνωστικών διαδικασιών που μας επιτρέπουν να αναπτυχθούμε πλήρως», εξηγεί χαρακτηριστικά ο Ibarra.
Πράγματι, δεκάδες νευρολογικές μελέτες δείχνουν ότι ο χρόνος για την «εσωτερική επιχείρηση» μπορεί να είναι πιο ευεργετικός και επωφελής από τη στυγνή συμπλήρωση μιας λίστας δραστηριοτήτων αυτο-βελτιώσης.
Σημαντικό είναι να γίνεται αντιληπτό το ποσό ενοποιούμε τις αναμνήσεις, ενσωματώνουμε όσα έχουμε μάθει, σχεδιάζουμε το μέλλον, διατηρούμε την ηθική μας πυξίδα και χτίζουμε την αίσθηση του εαυτού μας. Όπως άλλωστε έγραψε ο Bill Bridges στο Transitions «δεν χρειάζεται να παίρνουμε θέση άμυνας για αυτό το - φαινομενικά - μη παραγωγικό χρόνο, δηλαδή το σημείο καμπής της ζωής μας. Και αυτό γιατί, σε αυτή την άσκοπη περίοδο, συντελούν με τις πιο σημαντικές εσωτερικές διεργασίες που προωθούν το μέλλον μας».
Άναψε το πράσινο φως σε σπουδαία project
Η πιο ασφαλής η δίοδος για το χτίσιμο νέας καριέρας περιλαμβάνει ποικίλες και παράλληλες δραστηριότητες, όπως καλλιέργεια γνώσεων, ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, παρακολούθησης σεμιναρίων, αλλά και δημιουργία νέου δικτύου επαφών. Κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου, τα ενδιαφερόμενα άτομα ενδέχεται να παρακολουθούν μαθήματα στο διαδίκτυο ή να αναπτύσσουν ιδέες για το ιδανικό ξεκίνημα.
«Στην έρευνα που διεξήγαγαν για το βιβλίο Walking Identiy, το οποίο είναι αφιερωμένο στην εξερεύνηση σταδιοδρομιών, διαπίστωσα ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δουλεύουν πολλές δυνατότητες ταυτόχρονα, συγκρίνοντας και αντιπαραθέτοντας τα υπέρ και τα κατά. Αυτή η δραστηριότητα είναι εξαιρετικά σημαίνουσα, καθώς βοηθά να εργαστείτε, όχι μόνο με τις πρακτικές ερωτήσεις, αλλά και με τις υπαρξιακές, όπως: Ποιος είμαι; Ποιος θέλω να γίνω; Που μπορώ να συνεισφέρω καλύτερα;», αναφέρει ο Ibarra.
Στο δια ταύτα, η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, γνώσεων και επαφών είναι κοινές και σημαντικές οδηγεί την ανακάλυψη νέας σταδιοδρομίας.
Ωστόσο, αντί να εστιάζετε σε ένα συγκεκριμένο project, δοκιμάστε πολλά, ώστε να συγκρίνετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του καθενός. Μπορεί να μην είναι όλα άμεσα εφαρμόσιμα στη νέα πορεία της καριέρας που επιθυμείτε, αλλά θα σας βοηθήσουν να βρείτε πού βρίσκονται τα πραγματικά δυνατά σας σημεία.
«Το θέμα είναι να κάνετε μία νέα και διαφορετική δουλειά με νέους και διαφορετικούς ανθρώπους, γιατί αυτή η διαδικασία αντιπροσωπεύει μία ευκαιρία να μάθετε τους εαυτούς σας, τις προτιμήσεις και τις αντιπάθειες σας, καθώς και τα είδη των πλαισίων και των ανθρώπων που αναδεικνύουν τον καλύτερο εαυτό σας», υπογραμμίζει o Ibarra.
Στις τρέχουσες συνθήκες του lockdown και της παγκόσμιας υγειονομικής και οικονομικής κρίσης, δεν είναι λίγοι εκείνοι, που βρήκαν ευκαιρία για τα ανακατανομή χρόνου και πόρων σε απαραίτητα projects. Εκείνοι που άδραξαν την ευκαιρία της κρίσης από την πρώτη στιγμή.
«Πρόσφατα διεξήγαγαν διαδικτυακή δημοσκόπηση, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να περιγράψουν ποσότητα που κρίνονται στην κρίση του κορονοϊού. Το 50% από τα 2.000 άτομα συνολικά, απάντησαν την κρίση προσφέρει ευκαιρίες για νέους ορίζοντες για την καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων, όπως εκείνες που σχετίζονται με την τηλε-εργασία.
Από τη διαδικασία, δεν εξαιρετικά ούτε εγώ προσωπικά, καθώς έπρεπε να μάθω τρόπους online διδασκαλίας και μάλιστα, άμεσα».
Επανασύνδεση με παλιές επαφές
Η πανδημία που ξέσπασε - και - στην Ελλάδα στα τέλη Φεβρουαρίου 2020, κατέστησε απαραίτητη κοινωνική αποστασιοποίηση και αυτό εξ’ ορισμού διευκολύνει τη δημιουργία νέου κοινωνικού δικτύου. Ωστόσο, με τους ανθρώπους να επικοινωνούν ολοένα και περισσότερο μέσα από το διαδίκτυο, η χρονική αυτή συγκυρία θα μπορούσε να αποτελέσει μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να εντοπίσετε παλιές και χρήσιμες επαφές σας.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, οι απομακρυσμένες επαφές είναι συχνά σε θέση να προσφέρουν καλύτερες προοπτικές και ειλικρινέστερες συμβουλές σε σχέση με κοντινούς και αγαπημένους φίλους ή συναδέλφους σας. Ωστόσο, μπορεί να έχουν ταυτόχρονα, λιγότερα κίνητρα για να σε βοηθήσουν.
Ο Ibarra συνιστά να βασιστείτε στους «αδρανείς δεσμούς» δηλαδή παλιούς συναδέλφους, με τους οποίους ήσασταν κάποτε κοντά, αλλά δεν έχετε επαφή τα τελευταία χρόνια. Αυτή ίσως είναι η πιο ιδανική λύση. Και τον ισχυρισμό αυτόν τον αποδίδει σε ακόμη μία μελέτη, στην οποία περισσότεροι από 200 στελέχη, κλήθηκαν να επανασυνδεθούν με παλιές επαφές, προκειμένου να λάβουν πληροφορίες ή συμβουλές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διεκπεραίωση ενός project. Τα στελέχη ανέφεραν ότι οι συμβουλές που έλαβαν από αυτές τις «αδρανείς πηγές» ήταν κατά μέσο όρο πιο πολύτιμες και καινοτόμες από αυτές που έλαβαν από τις περισσότερες ενέργειες επαφές τους.
Η αλλαγή σταδιοδρομίας μπορεί να είναι μία εσωτερική διαδικασία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να το συζητήσετε και να μοιραστείτε τις σκέψεις σας, να αποσαφηνίσετε τις ιδέες σας και να διασφαλίσετε ότι δεν θα κολλήσουν στη «σφαίρα του ονείρου» (όπως καθιστά σαφές ο Ibarra).
«Η απλή πράξη της δημιουργίας και της αφήγησης μιας ιστορίας για το τι θέλετε να κάνετε ή γιατί θέλετε μία αλλαγή, μπορεί να ξεκαθαρίσει τη σκέψη σας και να σας ωθήσει προς τα εμπρός, δεσμεύοντας σε δημόσια να κάνετε μία αλλαγή», σημειώνει και καταλήγει: «Εάν τελικά τολμήσετε να αλλάξετε καριέρα στην εποχή της κρίσης, θυμηθείτε ένα σημαντικό στοιχείο: Η ώρα για να ξεκινήσετε είναι τώρα - αλλά μην πηγαίνετε μόνοι».
*Άρθρο του Harvard Business Review, σε διασκευή της Μίκας Κοντορούση, συνεργάτιδα του περιοδικού LEADING της Έταιρίας Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων
Από: Athanase Papandropoulos
