Ευρωβουλευτές ζητούν φιλόδοξη νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα

του Benjamin Fox

Οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταθέσει έναν φιλόδοξο νόμο που θα υποχρεώνει τις εταιρείες της ΕΕ να ελέγχουν με τη δέουσα επιμέλεια όλες τις πτυχές στην αλυσίδα παραγωγής τους, που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον και τη χρηστή διακυβέρνηση.

Οι νομοθέτες της ΕΕ, την Τετάρτη, υποστήριξαν τη σχετική έκθεση νομοθετικής πρωτοβουλίας με 504 ψήφους υπέρ, έναντι 79 κατά, ελπίζοντας ότι οι προτάσεις τους θα τροφοδοτήσουν την ανάλογη νομοθεσία, που πρόκειται να κατατεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις επόμενες εβδομάδες.

Η πρόταση του Κοινοβουλίου θα απαιτεί από τις επιχειρήσεις να αναλύσουν τους κινδύνους μεταξύ των προμηθευτών τους και να δημοσιεύσουν μια στρατηγική για ελέγχους με τη δέουσα επιμέλεια (due diligence), που θα καλύπτουν ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής τους.

Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι το πεδίο εφαρμογής του νόμου καλύπτει μεγάλες επιχειρήσεις, μικρές επιχειρήσεις, καθώς και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε τομείς υψηλού κινδύνου.

Οι εταιρείες θα πρέπει επίσης να «αντιμετωπίσουν, να μετριάσουν και να αποτρέψουν» τους κινδύνους στις αλυσίδες εφοδιασμού τους.

Σημειώνεται ωστόσο, ότι η έκθεση δεν περιλαμβάνει την ευθύνη για σοβαρά αδικήματα, τα οποία καλύπτονται από το ποινικό δίκαιο.

Οι εταιρείες που επιθυμούν να έχουν πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι εγκατεστημένες εκτός ΕΕ, θα πρέπει να αποδείξουν ότι συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις της δέουσας επιμέλειας για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης απαγόρευση εισαγωγής προϊόντων που συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η καταναγκαστική ή η παιδική εργασία.

«Για τις επιχειρήσεις, δημιουργούμε ίσους όρους ανταγωνισμού και νομική σαφήνεια. Για τους καταναλωτές, διασφαλίζουμε δίκαια προϊόντα. Για τους εργαζόμενους, ενισχύουμε την προστασία τους. Για τα θύματα, βελτιώνουμε την πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Και για το περιβάλλον, κάνουμε ένα βήμα που έχει καθυστερήσει ήδη πολύ», δήλωσε η εισηγήτρια του κόμματος των σοσιαλιστών, Lara Wolters, κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Κοινοβούλιο τη Δευτέρα (8 Μαρτίου).

«Όσο κλείνουμε τα μάτια στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις εταιρικές αλυσίδες παραγωγής, ανταμείβουμε όσους παραβιάζουν τους νόμους. Θα πρέπει να συμβαίνει το αντίστροφο. Μέσω του καθορισμού ενός νομικού προτύπου, δίνουμε στις υπεύθυνες και βιώσιμες εταιρείες ένα επιχειρηματικό πλεονέκτημα», δήλωσε η Heidi Hautala, εκπρόσωπος του Green Group στη EURACTIV.

Υπενθυμίζεται ότι οι ευρωβουλευτές κάνουν εκστρατεία για τη νομοθεσία σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια των εταιρειών εδώ και σχεδόν μια δεκαετία.

Απ΄ την πλευρά του ο Επίτροπος Δικαιοσύνης της ΕΕ, Didier Reynders, δήλωσε ότι θα προτείνει τη σχετική νομοθεσία το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.

Ορισμένοι παράγοντες της επιχειρηματικής κοινότητας έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ότι οι νέες κανονιστικές απαιτήσεις θα επιβάλλουν πρόσθετο κόστος και θα τους θέσουν σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα. Άλλοι ζήτησαν να απαλλάσσονται πλήρως ή να παρέχεται βοήθεια προς τις μικρές επιχειρήσεις, ώστε να μην κληθούν να αντιμετωπίσουν το εύλογο γραφειοκρατικό βάρος.

Λίγες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και των Κάτω Χωρών, έχουν ήδη εθνική νομοθεσία για τους ελέγχους με δέουσα επιμέλεια στην αλυσίδα εφοδιασμού των εταιρειών. Ενώ, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι καταναλωτές θέλουν όλο και περισσότερο να πραγματοποιούν ηθικές αγορές.

Τον Φεβρουάριο του 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε μια μελέτη με την οποία διαπίστωσε ότι μόνο μία στις τρεις εταιρείες στην ΕΕ λαμβάνει επί του παρόντος κάποια μορφή μέτρων δέουσας επιμέλειας, αν και το 70% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων υποστηρίζουν τους κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για τους ελέγχους.

«Υπάρχει πλέον μια σαφής πολιτική συναίνεση ότι οι Ευρωπαϊκές εταιρείες πρέπει να βάλουν τους ανθρώπους και τον πλανήτη πριν από το κέρδος», δήλωσε ο Richard Gardiner της ΜΚΟ Global Witness.

«Ο Επίτροπος Reynders έχει πλέον σαφή εντολή να προχωρήσει γρήγορα για να προτείνει τη σχετική νομοθεσία που επιβάλλει τη δέουσα επιμέλεια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης και της χρηματοδότησης, και που πλέον θα θεωρεί τις εταιρείες υπεύθυνες για ζημίες που συμβαίνουν στις αλυσίδες παραγωγής τους».

*πρώτη δημοσίευση: www.euractiv.gr