του Peter Kramer
Ενδέχεται η «ταπεινωτική αποχώρηση» από την Καμπούλ να οδηγήσει στη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού στρατού; Θα σας έλεγα να μην έχετε και πολλές ελπίδες. Κάθε φορά που αποδεικνύεται ότι η Ευρώπη εξαρτάται από τις ΗΠΑ, ξεκινά και πάλι η ίδια συζήτηση για έναν κοινό ευρωπαϊκό στρατό. Μετά την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του ’90, οι συζητήσεις γύρω από το θέμα των κοινών ενόπλων δυνάμεων αυξήθηκαν. Τότε, υπήρχε στο τραπέζι των συζητήσεων η συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού στρατού τουλάχιστον 50.000 στρατιωτών. Ο τότε πρωθυπουργός του Βελγίου Guy Verhofstadt, προσέφερε ένα κάστρο λίγο πιο έξω από τις Βρυξέλλες για την εγκατάσταση του Στρατιωτικού Αρχηγείου. Το όνομά του πήρε μάλιστα από το «καμάρι» του Βελγίου και, έτσι, ονομάστηκε Αρχηγείο Praline. Το σχέδιο, όμως, δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
Αργότερα, η Ε.Ε. έκανε μια ακόμη απόπειρα- δημιουργώντας ένα σύστημα σχηματισμών μάχης της Ε.Ε. μεγέθους τάγματος με 1.500 στρατιώτες το 2007 που ουδέποτε αξιοποιήθηκαν, εξαιτίας διενέξεων για τη χρηματοδότησή τους και της απροθυμίας να αναπτυχθούν.
Τα σχέδια για αμυντική συνεργασία της Ε.Ε. απέτυχαν λόγω πολλών εμποδίων. Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες μπορεί να έρχονται σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις απέναντι στο ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ, ο άτυπος ηγέτης του ΝΑΤΟ, συχνά παρακωλύει τις φιλοδοξίες της Ε.Ε. Ορισμένα κράτη μέλη της Ανατολικής Ευρώπης προτιμούν να βασίζονται στις ΗΠΑ παρά στις πρωτοβουλίες της Ε.Ε. Από την άλλη, η Ε.Ε. δεν φέρει στρατιωτικό πνεύμα και δεν είναι έτοιμη να λαμβάνει γρήγορες (στρατιωτικές) αποφάσεις όταν απαιτείται.
Σταθείτε, όμως... Μετά την κρίση στο Αφγανιστάν, οι υπουργοί Άμυνας της Ε.Ε. την προηγούμενη εβδομάδα κατέθεσαν προτάσεις για μια Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης και τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε ad-hoc στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων κρατών μελών της Ε.Ε. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Ε.Ε. Charles Michel φάνηκε ενθουσιασμένος με τις προτάσεις. «Η χαοτική αποχώρηση από το Αφγανιστάν μας αναγκάζει να σκεφτούμε την ευρωπαϊκή άμυνα», δήλωσε. Ο Σουηδός Υπουργός Άμυνας, Peter Hultqvist, φάνηκε πιο ρεαλιστής: «Δεν το βλέπω ως την κύρια λύση για την επίλυση τέτοιου είδους προβλημάτων». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι σχέσεις πέραν από τον Ατλαντικό παραμένει σημαντικό ζήτημα, και για τη δική μας ισορροπία και σταθερότητα.
Είναι σαφές ότι οι συζητήσεις για μια κοινή άμυνα της Ε.Ε. αποθαρρύνονται από τη στάση της Σουηδίας, όπως και κάποιων κρατών της Βαλτικής και της Πολωνίας...
