του Ιωάννη Ζολώτα
Πρώτα απ’ όλα η ηλεκτροκίνηση. Όλο και περισσότερες χώρες (ή και πόλεις) θα εφαρμόσουν τη σταδιακή απαγόρευση (Phase Out) συμβατικών οχημάτων με πρώτη τη Νορβηγία το 2025! Η Ολλανδία και Αυστρία θα ακολουθήσουν έως το 2030 και Αγγλία, Γαλλία μέχρι το 2040. Σκεφτείτε λίγο τι σημαίνει αυτό για την μεταπωλητική αξία ενός ακριβού Diesel ή βενζινοκίνητου, ειδικά λίγο πριν την απαγόρευση. Το ίδιο φυσικά θα ισχύει και για κάθε μορφή δίτροχου.
Ας το σκεφτούμε αυτό για λίγο...
Τα βενζινάδικα θα εξαφανιστούν! Επίσης όλες οι μεταφορές καυσίμων.
Σε ένα ελληνικό νησί, όπου δεν θα υπάρχουν πια βενζινάδικα, θα εξαφανιστεί και το μεταφορικό έργο - δηλαδή του βυτιοφόρου που ξεκινούσε γεμάτο από τα διυλιστήρια (που επίσης θα πάψουν να υπάρχουν), έκανε πορεία μέχρι το λιμάνι, έμπαινε σε πλοίο, έφτανε στο νησί και μετά πορεία μέχρι το βενζινάδικο για να παραδώσει το φορτίο του, ώστε να το βρει ο τουρίστας να γεμίσει το αμάξι του. Και μετά το βυτιοφόρο έπρεπε να επιστρέψει πίσω στη στεριά. Όλο αυτό το μεταφορικό έργο μαζί με το ανθρακικό του αποτύπωμα θα εκλείψει. Δηλαδή πέραν της μείωσης της μόλυνσης από την αποφυγή των καυσαερίων των χρηστών των οχημάτων, θα αλλάξει και όλη η εφοδιαστική αλυσίδα με ότι αυτό συνεπάγεται.
Στις μεταφορές και τις συγκοινωνίες, τόσο τα μέσα όπως τρένα, λεωφορεία, φορτηγά, μετρό, τραμ, ταξί όσο και τα πλοία (!) θα γίνουν ηλεκτροκίνητα. Τα τελευταία αργούν λόγω έλλειψης ναυπηγείων αλλά ήδη τα πρώτα ηλεκτροκίνητα φέρυ έπιασαν δουλειά και στην Ελλάδα.
Στον αέρα...
Η αεροπλοία αποτελεί την πιο δύσκολη πρόκληση. Λόγω της φύσης της τουρμπίνας η προώθηση μέσω των απαερίων των καυσίμων είναι δύσκολο να αντικατασταθεί Φυσικά όλα τα ελικοφόρα (πχ. ελικόπτερα και μικρά αεροπλάνα) θα γίνουν ηλεκτρικά και ίσως παραμείνουν μόνο τα τζετ ή συνδυασμοί αυτών.
Στις στρατιωτικές εφαρμογές αναμένεται κυριολεκτικά έκρηξη ανάπτυξης. Μόλις συνειδητοποιήσουν οι κατασκευαστές ότι ο ανεφοδιασμός μπορεί να γίνεται πιο εύκολα, ότι δεν υπάρχει εξάτμιση, άρα τα οχήματα γίνονται πλήρως αμφίβια, ότι έτσι «σβήνουν» την «θερμική υπογραφή» (heat signature) των οχημάτων και άρα γίνονται πιο δύσκολοι στόχοι για τα σχετικά βλήματα από αέρα και πολλά άλλα, όπως το γεγονός ότι στο μέλλον πολλά οχήματα δεν θα είναι καν επανδρωμένα, τα άρματα μάχης, τα οχήματα πάσης φύσεως κλπ. θα αλλάξουν ριζικά.
Πάμε τώρα στη θέρμανση..
Ξεχάστε ότι γνωρίζατε μέχρι τώρα. Το μέλλον είναι οι αντλίες θερμότητας. Ο καυστήρας θα γίνει άγνωστη λέξη... Τα ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα περιοριστούν σε κάποιες βιομηχανικές χρήσεις ή ως πρώτη ύλη για τα πλαστικά. Η θέρμανση και η ψύξη των κτιρίων θα γίνεται με αντλίες θερμότητας πολλές φορές σε συνδυασμό με γεωθερμία ή υδροθερμία. Αν σήμερα ακόμη σας φαίνονται ακριβή επένδυση, σας ενημερώνω ότι θα γίνουν κάτι σαν τα κλιματιστικά σε τιμή. Παλιά ήταν κι αυτά ακριβά. Σήμερα δεν αξίζει καν να τα επισκευάσει κάποιος...
Όλες οι ηλιοθερμικές εφαρμογές θα συνεχίσουν να υπάρχουν αλλά ακόμη και το ζεστό νερό χρήσης θα προέρχεται από αντλίες θερμότητας τις κρύες νύχτες του χειμώνα... συμφέρον τους, θα πάψουν να αφορούν κοινωνική πολιτική -- (Δυστυχώς το τελευταίο που έχει εξαγγελθεί είναι ένα από τα χειρότερα από την αρχή του συνολικού προγράμματος. Μικρός προϋπολογισμός, ανόητα εμπόδια, δεν περιλαμβάνει φωτοβολταϊκά κα.).
Τώρα βέβαια θα μου πείτε ότι για να έχει νόημα όλο αυτό θα πρέπει η ηλεκτροπαραγωγή να μην γίνεται από ορυκτά καύσιμα. Σωστά. Γι’ αυτό και στη χώρα μας ο λιγνίτης γίνεται phase out με οριστική ημερομηνία λήξης το 2028! Βέβαια, επειδή το σύστημα χρειάζεται σταθερότητα και ασφάλεια τροφοδοσίας, τη θέση πολλών λιγνιτικών θα πάρουν μονάδες φυσικού αερίου. Το φυσικό αέριο θεωρείται καύσιμο μετάβασης. Και αυτό διότι αν και παράγει διοξείδιο του άνθρακα, εντούτοις αυτό είναι λιγότερο σε σχέση με τα υπόλοιπα γνωστά καύσιμα λόγω της μεγαλύτερης περιεκτικότητας σε υδρογόνο. Το τελευταίο, ως γνωστόν, παράγει νερό ως αποτέλεσμα της καύσης του. Πολλοί το θεωρούν ως το καύσιμο του μέλλοντος. Υπάρχουν άλλωστε τα γνωστά οχήματα με τεχνολογία κυψέλης υδρογόνου, όμως τελικά λόγω και της εφοδιαστικής αλυσίδας, τα (αποκλειστικά) ηλεκτρικά θα επικρατήσουν και το υδρογόνο θα παίξει ρόλο ενεργειακής αποθήκης μακράς διάρκειας.
Στις βιομηχανικές χρήσεις θα υπάρχει ακόμη φυσικό αέριο για πολλά χρόνια και κάποιες μορφές άνθρακα - ειδικά στη χαλυβουργία. Όμως χωρίς τις μεταφορές και τη θέρμανση, τα ορυκτά καύσιμα θα γίνουν εξεζητημένο αγαθό με πολύ υψηλό κόστος, αφού οι ποσότητες παραγωγής θα είναι συγκλονιστικά μικρότερες. Σε αυτό θα προστίθεται το διαρκώς αυξανόμενο κόστος των ρύπων CO2.
Το ρεύμα θα παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κατά κύριο λόγο. Ετοιμαστείτε για Ανεμογεννήτριες παντού. Όχι μόνο στα βουνά αλλά και στη θάλασσα και σε βραχονησίδες. Τα φωτοβολταϊκά θα κυριαρχήσουν στο τοπίο. Όταν ξυπνήσει δε η ελληνική πολιτεία και ξεφορτωθεί τη ΔΕΗ, όλοι οι αστικοί καταναλωτές θα «εξαφανιστούν» αφού τα Φ/Β στις στέγες θα γίνουν υποχρεωτικά σε όλα τα νεόδμητα. Σήμερα η αποθήκευση με «σπιτικές» μπαταρίες απαγορεύεται καθαρά για λόγους προστατευτισμού. Όμως και αυτό σύντομα θα αλλάξει. Βλέπετε δυστυχώς η χώρα μας δεν ήταν ποτέ πρωτοπόρος. Σε όλα σύρεται από τις εξελίξεις...
Υπάρχει μια διεθνής τάση επιστροφής σε πυρηνικά, αλλά στην πράξη θα τα διατηρήσουν όσοι ήδη τα έχουν. Το επόμενο ατύχημα είναι θέμα χρόνου.
Οι μοναδικές μονάδες όπου θα γίνεται ηλεκτροπαραγωγή με καύση, θα είναι οι μονάδες βιομάζας. Τα σκουπίδια παντού θα καίγονται, ειδικά όσα δεν ανακυκλώνονται και στη χώρα μας το ποσοστό αυτό είναι μεγάλο) και πολλές νέες μονάδες βιοαερίου θα προκύψουν καθώς η γεωργία και η κτηνοτροφία θα συνεχίσουν να έχουν ανάπτυξη, ενώ τα κατάλοιπα αυτών θα διευθετούνται πλέον πιο αυστηρά και σύννομα. Και μη ξεχνάμε, οι μονάδες βιοαερίου / βιομάζας θεωρούνται «μονάδες βάσης», δηλαδή προσδίδουν σταθερότητα στο σύστημα καθώς οι υπόλοιπες ΑΠΕ έχουν στοχαστικότητα (δλδ. έχει ρεύμα όταν φυσάει ή έχει ήλιο). Το μόνο που μένει είναι το not in my backyard syndrome, δηλαδή να αποδεχτεί και ο τελευταίος χωριάτης ότι οι ΑΠΕ δεν κόβουν το γάλα της αγελάδας του...
Η ψυχρή σύντηξη αργεί Και ίσως να μην γίνει ποτέ - ή τουλάχιστον στη δική μου ζωή. Αν γίνει, θα έχει πάντως να αντιμετωπίσει ένα τεράστιο ζήτημα αποκεντρωμένης παραγωγής και δημοκρατικής κατανομής της ενέργειας. Δηλαδή, κάτι που κερδήθηκε - η δημοκρατική παραγωγή - θα πρέπει να γίνει πάλι κεντρικά λόγω μεγέθους και κινδύνων, άρα και ολιγοπωλιακά.
Αυτά τα ολίγα ως σκέψεις ενόψει ενός ακόμη χειμώνα με ενεργειακή ένδεια στην Ελλάδα... Απολαύστε τις τελευταία ζεστές μέρες και ετοιμαστείτε να βάλετε το χέρι βαθιά στην τσέπη για λίγη θαλπωρή.
