ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (20/05/2013)

Η μάχη διαδοχής Μπαρόζο

Η μάχη για την διαδοχή του Πορτογάλου κεντροδεξιού προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ-Μανουέλ Μπαρόζο έχει ήδη ξεκινήσει. Για την θέση αυτή δεν κρύβει τις φιλοδοξίες του ο νυν πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) σοσιαλδημοκράτης Μάρτιν Σουλτζ. Όπως εξομολογείται στο στενό του περιβάλλον, ο Γερμανός πρόεδρος του ΕΚ θεωρεί ανεπαρκέστατη την τελευταία προεδρία Μπαρόζο και φοβάται ότι οι ευρωεκλογές του Μαΐου 2014 θα αποτελέσουν οδυνηρή εμπειρία για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και την μελλοντική της πορεία.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Μάρτιν Σουλτζ πιστεύει ότι το ΕΚ, ενόψει των ευρωεκλογών, δεν θα πρέπει να κάνει καμπάνια με θέμα υπέρ ή κατά της ΕΕ, αλλά να επικεντρωθεί στο ερώτημα: «Ποια Ευρώπη θέλουμε;».
Σημειώνουμε δε ότι, όλως παραδόξως, οι Βρεταννοί Συντηρητικοί δεν βλέπουν με καθόλου κακό μάτι την υποψηφιότητα Σουλτζ γιατί πιστεύουν ότι ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης μπορεί να κάνει ισχυρό αντίλογο με την βρεταννική αντιευρωπαϊκή ακροδεξιά του Νάϊγκελ Φάρατζ.
Από γενικότερης σκοπιάς, οι φιλοδοξίες του Μάρτιν Σουλτζ εντάσσονται και στον ευρύτερο ρόλο που οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες θέλουν να παίξουν στον διεθνή χώρο μετά την άτυπη αποχώρησή τους από την Σοσιαλιστική Διεθνή –ενέργεια που έχει αρκετό βάθος και η οποία απετέλεσε εν μέρει προσβολή για τον πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς Γιώργο Α.Παπανδρέου. Απ’ ό,τι γνωρίζουμε, οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες δεν έβλεπαν με καλό μάτι τα τριτοκοσμικά ανοίγματα του ΓΑΠ, όπως και την πιθανότητα να βρεθεί ο τελευταίος μπλεγμένος σε σκάνδαλα διόλου κολακευτικά για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.
Τέλος, την περίπτωση της προεδρίας Σουλτζ στηρίζει και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος με κάθε τρόπο προσπαθεί να έλθει πιο κοντά στους Γερμανούς σοσιαλδημοκράτες και την πρωτοβουλία τους για την ίδρυση μιας αμιγώς ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατικής κίνησης με τίτλο «Προοδευτική Συμμαχία».

Ποια ανάπτυξη;

Το ερώτημα «ποια ανάπτυξη μπορεί να υπάρξει στην ΕΕ;» απασχολεί σοβαρά πλέον την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και φιλικά προς αυτήν Ιδρύματα που ασχολούνται με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Έτσι, πριν λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες μία συνάντηση οικονομολόγων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Αναπτύξεως (ΟΟΣΑ) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου συζητήθηκε το θέμα των διαφοροποιημένων πλέον οδών οι οποίες υπάρχουν στην ΕΕ ως προς την ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, διαπιστώθηκε ότι το παραδοσιακό σχήμα της σύγκλισης μεταξύ αναπτυγμένων και λιγότερο αναπτυγμένων χωρών έχει ανατραπεί, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται νέες διαρθρωτικές αποκλίσεις, η κάλυψη των οποίων δεν είναι πλέον μόνον ποσοτικό αλλά και ποιοτικό θέμα.
Για παράδειγμα, επισημάνθηκε –ανεπισήμως, βέβαια– ότι η επιστροφή της Ελλάδας στον δρόμο της ανάπτυξης θα είναι πολύ δύσκολη, γιατί στην χώρα μας, πέρα από το ότι η γραφειοκρατία ζει και βασιλεύει, είναι κακή και η χρησιμοποίηση του κεφαλαίου. Με άλλα λόγια, υπήρξε και υπάρχει σπατάλη παραγωγικών πόρων –γεγονός που πλήττει καινοτόμες και πρωτότυπες επιχειρήσεις που δύσκολα μπορούν να χρηματοδοτηθούν. Στην βάση αυτής της πραγματικότητας, οι ανεπίσημες εκτιμήσεις ΟΟΣΑ και Επιτροπής για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι μάλλον απαισιόδοξες.

Το γαλλικό «σκιάχτρο»

Έντονος είναι ο προβληματισμός που κυριαρχεί στις Βρυξέλλες για την αντιευρωπαϊκή στάση που αναπτύσσεται στην Γαλλία, όπου το 60% των ερωτηθέντων σε τελευταία δημοσκόπηση τάσσεται υπέρ της αποχωρήσεως από την ευρωζώνη και, σε δεύτερη φάση, από την Ένωση. Οι αναλυτές αποδίδουν την εξέλιξη αυτή στην άνοδο της ανεργίας στην Γαλλία, αλλά και στην φυλετική σύνθεση του γαλλικού πληθυσμού. Υπογραμμίζουμε ότι οι βορειοαφρικανικής καταγωγής Γάλλοι ανέρχονται σε 6,6 εκατομμύρια, υπερκαλύπτουν το 10% του συνολικού πληθυσμού και αντιπροσωπεύουν το 16% των Γάλλων ψηφοφόρων. Πρόκειται για μία ισχυρή πολιτική δύναμη, η οποία δεν έχει καμμία απολύτως ευρωπαϊκή συνείδηση και σε ποσοστό 70% ψηφίζει αντιευρωπαϊκά ακροαριστερά κόμματα.
Εκτιμάται, έτσι, ότι στις προσεχείς ευρωεκλογές ο ακροαριστερός συνασπισμός του Ζαν-Λυκ Μελανσόν και το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν θα πιάσουν ποσοστό κοντά στο 40%, που θα τους επιτρέψει να εκπροσωπηθούν στο Ευρωκοινοβούλιο με 20 και πλέον ευρωβουλευτές.
Δυστυχώς, μπροστά στην προοπτική αυτή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δείχνει ανίκανη να αντιδράσει επικοινωνιακά και τούτο διότι δεν διαθέτει τους απαιτούμενους …πόρους! Ακόμα χειρότερα, η διαμάχη ανάμεσα στο Ευρωκοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για το ύψος του κοινοτικού προϋπολογισμού υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να δημιουργήσει πρόβλημα ρευστότητας στην Ένωση, το οποίο είναι πολύ πιθανόν να επηρεάσει αρνητικά και τις ενισχύσεις προς την Ελλάδα.

Το λόμπυ του καπνού

Το πανίσχυρο λόμπυ του καπνού λέγεται ότι οδήγησε στην παραίτηση του Μαλτέζου Επιτρόπου Τζων Νταλλί, ο οποίος κατηγορήθηκε για δωροληψία από σουηδική εταιρεία παραγωγής και διάθεσης μασώμενου καπνού, του snus, του οποίου η πώληση απαγορεύεται εκτός Σουηδίας. Ο Μαλτέζος Επίτροπος, που ήταν υπεύθυνος για την Υγεία, κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να πάρει 60 εκατ. ευρώ από την σουηδική εταιρεία για να επιτρέψει την κυκλοφορία του καπνικού προϊόντος σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Μέχρι σήμερα η κατηγορία κατά του Τζων Νταλλί παραμένει πλήρως αναπόδεικτη και πολλοί είναι αυτοί που λένε ότι ο Μαλτέζος Επίτροπος, εν τη αφελεία του, παγιδεύτηκε από το λόμπυ του καπνού. Ένα λόμπυ πανίσχυρο και με πολύ καλές διασυνδέσεις στον δημοσιογραφικό χώρο, αφ’ ενός, και μεταξύ των ευρωβουλευτών, αφ’ ετέρου. Σοβαρές ευθύνες για την όλη εξέλιξη αποδίδονται και στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ.Μπαρόζο, ο οποίος επέτρεψε ενέργειες κατά του Μαλτέζου συναδέλφου του πλήρως αντίθετες με τους κανόνες του κράτους δικαίου.

Γεωπολιτικός ρόλος για την Ιταλία

Οι διαδοχικές επισκέψεις του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζων Κέρρυ στην Ρώμη παρακολουθούνται με ειδικό ενδιαφέρον από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία εκτιμά ότι οι ΗΠΑ θέλουν να αναβαθμιστεί ο ιταλικός ρόλος στην Μεσόγειο. Η εντύπωση που επικρατεί είναι ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει κατανοήσει τον ιταλικό ρόλο ως γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης και μεταξύ Βορρά και Νότου. Η γεωγραφική και πολιτιστική εγγύτητα της Ιταλίας στην Μεσόγειο μπορεί τώρα να μετατραπεί σε μία μεγάλη διπλωματική ευκαιρία.
Ο Κέρρυ θα μπορούσε επίσης να είχε επιλέξει την Ρώμη καθώς η Ιταλία αναμένεται να συντάξει την θέση της για το εάν θα διατηρήσει το εμπάργκο όπλων της Ένωσης στην Συρία εν όψει του επόμενου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ αργότερα στην διάρκεια του μήνα. Βρεταννία και Γαλλία έχουν συμφωνήσει στην άρση του εμπάργκο, έτσι ώστε να μπορούν να βοηθήσουν τους εξεγερμένους, αλλά η Ιταλία έχει ισχυριστεί ότι η προτεραιότητα είναι να δοθεί τέλος στην ανθρωπιστική τραγωδία στην Συρία. Μία αλλαγή στην ιταλική στάση μπορεί να επηρεάσει τις επιλογές της Ευρώπης.
Περιττόν βεβαίως να τονιστεί ότι η αμερικανική πρωτοβουλία αποτελεί και σαφέστατη επίδειξη αδιαφορίας προς τον παραπαίοντα γαλλο-γερμανικό άξονα.