του Ηλία Καραβόλια
Μαζί με τον ιό που μεταλλάσσεται και κυκλοφορεί ως «παγκοσμιοποιητική ροή» θανάτου, μεταλλάσσεται το ίδιο το κοινωνικό-οικονομικό σύστημα, ο ίδιος ο καπιταλισμός. Η πανδημία είναι η παγκοσμιοποίηση του κινδύνου. Είναι η προσομοίωση της διαπλανητικής κίνησης «ιογενών ροών» στα δίκτυα του κεφαλαίου. Οι θάνατοι και τα κρούσματα καλύπτουν πλέον τον παγκόσμιο χάρτη όπως οι ως εκκαθαρισμένες διεθνείς χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Και οι κεντρικές τράπεζες με τις κυβερνήσεις διαχειρίζονται μια ελεγχόμενη απαξίωση κεφαλαίου, μια «θανατηφόρα δημιουργική καταστροφή» πλούτου και ζωντανής εργασίας ( με «νεκρή επικοινωνία» όπως γράφει ο Angelus Novus, και με αλλαγή στην οργανική σύνθεση του κεφαλαίου θα πρόσθετα εγώ.
Ο ιός είναι επιταχυντής, καταλύτης αλλά και αμορτισέρ της ελεύθερης προσγείωσης της υπερπαραγωγής και της υπερκατανάλωσης. Οι οικονομίες έπρεπε να μπουν πιο βαθιά μέσα στις οθόνες και η πανδημία ευνόησε το κεφάλαιο να αλλάξει βίαια κατεύθυνση.
Ήδη από το 2010 με το άρθρο του "Immaterial Value and Scarcity in Digital Capitalism" (Άυλη αξία και σπάνη στον ψηφιακό καπιταλισμό) ο Μ.Betancourt μας είχε προϊδεάσει για την επερχόμενη «αίγλη του ψηφιακού». Ουσιαστικά προαναγγέλθηκε η εμβάθυνση στο χάσμα μεταξύ άυλης και πραγματικής οικονομίας.
Η ανθρωπότητα μοιάζει εκτός από τους συνεχείς εμβολιασμούς να ψάχνει καταφύγιο ασφαλείας και στην ανέπαφη διαδικτυακή ζωή (ο Ζούκερμπεργκ το ανακοίνωσε ήδη με το metaverse, το επέκεινα της διατοπικής πραγματικότητας).
Η θανατοστατιστική της πανδημίας ακολουθεί την σημειωτική παραγωγή (τα «σημεία» που παράγονται από τις προβλέψεις συσχετίζονται με τα νέα μέσα παραγωγής, τα λογισμικά, και υποδηλώνουν την επίδραση της πανδημίας σε αξίες, τιμές, μακροοικονομικά και επιχειρηματικά μεγέθη).
Ο κορονοϊός μεταλλάσσεται και οι επιστημονικοί ερευνητές αναγκάζονται να αξιοποιήσουν συσσωρευμένη γνώση και εργασία ώστε το διανοητικό κεφάλαιο να σώσει ζωές (κάτι ανάλογο συμβαίνει με την ομότιμη παραγωγή ανοικτών κωδίκων στα δίκτυα για πάσης φύσεως πατέντες).
Από την Αφρική στην Ευρώπη και από την Ασία στην Αμερική οι μεταλλάξεις γίνονται «αξιωματικές ροές» και η έρευνα για την αναχαίτιση τους πρέπει εκτός του ιού να απωθήσει την ασυνείδητη απόσπαση υπεραξίας και την μη καθολική ωφέλεια που γεννάει η ομότιμη παραγωγή πατέντας και διανοητικού κεφαλαίου στα δίκτυα. Ψιλά γράμματα του γνωσιακού καπιταλισμού.
Στην βάση του πανδημικού επεκτατισμού του ιού αντιστοιχεί το εποικοδόμημα της παγκόσμιας ροής ανθρώπινου και εμπράγματου κεφαλαίου. Γιατί ο ιός τρύπωσε στην «σχισμή» του συστήματος. Εκτός από τα σώματα εισέρχεται στα κοινωνικά δίκτυα και στην υπερσυνδεσιμότητα των υποκειμένων. Μοιάζει πλέον να κυκλοφορεί στις λεωφόρους του παγκόσμιου ψηφιακού χωριού άσχετα αν η μετάδοση του απαιτεί ανθρώπινη εγγύτητα και επαφή.
Τα εμβόλια στην ουσία απεδαφικοποιούνται στα δίκτυα και μετατρέπονται σε σπάνιες άυλες αξίες αναχαίτισης του θανάτου.
Δηλώνουμε τον φόβο και την άρνηση μας, εμβολιασμένοι και μη, μέσα από την ασφαλή απόσταση στα social media, σαν να κρύβουμε τον ιό από την κοινωνική καθημερινότητα.
Η πανδημία γέννησε άρνηση της πραγματικότητας και ανασφάλεια που έγιναν σημειωτικές ροές οι οποίες εκτρέπουν την πραγματικότητα και απωθούν τις καταγραφές χιλιάδων θανάτων: αυτοί και τα κρούσματα μοιάζουν πλέον στις οθόνες με τα αδιάκοπα εκείνα tickers των χρηματιστηριακών τιμών.
Ο ιός ουσιαστικά επέκτεινε την ισχύ του «Σημειοκαπιταλισμού» αφού o διαθέσιμος κοινωνικός και ατομικός χρόνος πλέον «κλασματοποιείται» με σημεία και δεδομένα όπως συνέβη και με τον ανθρώπινο μόχθο. Μέσα στα δίκτυα κυκλοφορεί μολυσματική/τοξική ανασφάλεια με συμβολικά σημαίνοντα και σημειωτική χειραγώγηση.
Θα ζούμε πολύ καιρό με την εστίαση του συλλογικού ασυνείδητου στην άυλη υπόσταση του θανάτου που πλέον εκλογικεύτηκε, φυσιολογικοποιήθηκε. Άλλωστε όπου μπαίνει η στατιστική και η λογιστική απωθείται η συναισθηματική και η αντιληπτική νοημοσύνη των υποκειμένων.
Ο κορονοϊός είναι το άυλο σύμβολο της κακής πλευράς της παγκοσμιοποίησης. Και αυτό το σύμβολο κυκλοφορεί ταχύτερα από τον ιό εντός του αχανούς ψηφιακού κόσμου. Σχεδόν έγινε εμπόρευμα, ροή με κυμαινόμενη αξία αναχαίτισης στις αγορές (βλ. μετοχές φαρμακοβιομηχανίας).
Η επιστήμη συναντά το κεφάλαιο για να διώξει την μόλυνση που σκοτώνει ανθρώπινο και εμπράγματο κεφάλαιο μέσω της νεκρής κυριαρχίας στα δίκτυα και στις ροές. Εκεί δηλαδή που η κοινωνική μηχανική και η μικροφυσική της εξουσίας βρίσκουν την χρυσή ευκαιρία να νομιμοποιήσουν την καπιταλιστική χρησιμότητα της εκτεταμένης βιοπολιτικής...
