του Άγη Μάρκου
Είκοσι χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το ευρώ αλλάζει. Από τη μία πλευρά έχει ξεκινήσει η διαδικασία για τον πλήρη επανασχεδιασμό των χαρτονομισμάτων, τα οποία θα αρχίσουν να αντικαθιστούν από το 2024 τα σημερινά, και από την άλλη βρίσκεται σε εξέλιξη η διερεύνηση της δυνατότητας εισαγωγής ενός e-νομίσματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Πλέον ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει εξαπλωθεί σε κάθε γωνιά της ζωής μας και έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε πληρωμές. Σε αυτή τη νέα εποχή, σύμφωνα με την Ευρωτράπεζα, το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να εξασφαλίσει ότι οι ευρωπαίοι πολίτες θα διατηρούν πρόσβαση χωρίς κόστος σε ένα απλό, καθολικά αποδεκτό, ασφαλές και αξιόπιστο μέσο πληρωμής.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, το νέο ψηφιακό νόμισμα, εφόσον δημιουργηθεί, θα είναι ευρώ. Θα είναι δηλαδή μια ηλεκτρονική μορφή χρήματος, εκδιδόμενου από το Ευρωσύστημα, το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιούν όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα. Στο πλαίσιο αυτό, δεν θα αντικαταστήσει τα μετρητά, αλλά θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς αυτά. Θα δίνει μια πρόσθετη και ευκολότερη επιλογή πληρωμής.
Το ψηφιακό ευρώ θα συνδύαζε την αποδοτικότητα ενός ηλεκτρονικού μέσου πληρωμών με την ασφάλεια του χρήματος μιας κεντρικής τράπεζας. Θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση καταστάσεων στις οποίες οι άνθρωποι δεν επιθυμούν πλέον να χρησιμοποιούν μετρητά και θα απέτρεπε την εξάρτηση από ψηφιακά μέσα πληρωμής που εκδίδονται και ελέγχονται από φορείς εκτός της ζώνης του ευρώ.
Παράλληλα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων θα αποτελούσε βασική προτεραιότητα, ούτως ώστε το ψηφιακό ευρώ να μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση της εμπιστοσύνης στις πληρωμές. Τέλος, θα στήριζε τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας και θα ενθάρρυνε ενεργά την καινοτομία στις πληρωμές λιανικής.
Σε αυτή τη φάση, η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ διερευνούν τα οφέλη και τους κινδύνους, ώστε το νόμισμα να συνεχίσει να ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στις ανάγκες των Ευρωπαίων. «Θα είμαστε σε επαφή με τους φορείς λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα τους παρέχουμε τακτική ενημέρωση σχετικά με τα ευρήματά μας. Οι πολίτες, οι έμποροι και ο κλάδος των πληρωμών θα συμμετέχουν και αυτοί στην όλη διαδικασία» έχει επισημάνει πρόσφατα ο Fabio Panetta, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ.
Η απόφαση να ξεκινήσει το έργο για το ψηφιακό ευρώ ελήφθη τον Ιούλιο του 2021 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2023. Σε αυτό το διάστημα θα εξεταστεί το πώς θα μπορούσε να σχεδιαστεί και να διανεμηθεί στους εμπόρους και το κοινό, ποια θα ήταν η επίδρασή του στην αγορά, καθώς και ποιες αλλαγές θα έπρεπε ενδεχομένως να γίνουν στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Από τη Φρανκφούρτη πάντως τονίζουν πως αυτό «δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι θα εκδώσουμε ψηφιακό ευρώ. Θα προετοιμαστούμε όμως για την ενδεχόμενη έκδοσή του».
