του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Το τελευταίο πραξικόπημα στο πλούσιο σε υπέδαφος αφρικανικό κράτος Μάλι έφερε στη δημοσιότητα τον ρόλο της ρωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Ομάδα Βάγκνερ. Συχνά στο παρελθόν η παραστρατιωτική αυτή εταιρεία έχει εμπλακεί σε στρατιωτικές επιχειρήσεις σε χώρες όπου λόγω πολιτικών εξελίξεων δεν θα μπορούσε να υπάρξει επίσημη παρουσία κάποιας μεγάλης δύναμης. Αυτό έγινε, μεταξύ άλλων, στη Λιβύη, στο Σουδάν και πιο πρόσφατα στη Μοζαμβίκη. Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν οι χώρες που βρίσκονται σε αναστάτωση έχουν πλούσιο υπέδαφος ώστε να υπάρχει η προοπτική εξασφάλισης πλούσιων συμβολαίων για εταιρείες που συνδέονται με τη χώρα προέλευσης της στρατιωτικής αυτής οργάνωσης. Αυτό έγινε στη Μοζαμβίκη (φυσικό αέριο), στη Λιβύη (πετρέλαια) και αυτό γίνεται τώρα στο Μάλι (χρυσός, ουράνιο).
Κανονική εταιρεία μισθοφόρων η Ομάδα Βάγκνερ, πιστή στη σχετική ιστορική παράδοση από τα μεσαιωνικά χρόνια (Καταλανική Εταιρεία, Εταιρεία της Ναβάρρας), μοιάζει με την αντίστοιχη οργάνωση της Νότιας Αφρικής «Executive Silutions», που έχει αναμειχθεί σε πολλές άλλες περιπτώσεις στην Αφρική. Η διαφορά της ρωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης είναι πως δουλεύει παράλληλα με τους στόχους και τις επιδιώξεις της χώρας προέλευσής της. Ο ιδρυτής της Γεβγκένι Πρικόζιν είναι γνωστός ρώσος ολιγάρχης με εμφανείς δεσμούς με πολιτικούς κύκλους της ρωσικής πρωτεύουσας. Το γεγονός εξάλλου πως το Κρεμλίνο ενέκρινε επιχειρηματικές κινήσεις σε χώρες δράσης της Βάγκνερ (Μοζαμβίκη) υποδηλώνει του λόγου το ασφαλές. Εξάλλου, η Ομάδα Βάγκνερ είχε παρουσία και στο Ντομπάς της Ουκρανίας αλλά και στην προσάρτηση της Κριμαίας.
Η αποτελεσματικότητα της Ομάδας Βάγκνερ όπου έχει αναμειχθεί δεν υπήρξε πάντα επιτυχής ή αποτελεσματική. Μετά μάλιστα μια στρατιωτική ήττα στη Βόρεια Μοζαμβίκη, στην περιοχή Κάπο Ντελγκάντο, είχε αποχωρήσει με κατάργηση όλων των ρωσικών επιχειρηματικών σχεδίων. Εκτοτε η τακτική που ακολουθεί είναι η αποχώρηση από κάθε επιχείρηση όταν οι απώλειές που υφίσταται ξεπερνούν κάποιο όριο. Σαν συνέπεια, η αποτελεσματικότητά της απέναντι κυρίως σε ισλαμικά ακραία κινήματα είναι πλέον πολύ συζητήσιμη.
Στην περίπτωση του Μάλι είναι πολλά τα ερωτηματικά για την ουσιαστική τους συμβολή στην αναχαίτιση των ακραίων ισλαμιστών επαναστατών. Γι’ αυτό και ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών διατύπωσε τους φόβους του για τη δυνατότητα του Μάλι να συνεχίσει τη μάχη κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας. Ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση των Γάλλων από την περιοχή.
Οι γαλλικές βάσεις στο Κιντάλ, στο Τεσαλίτ και στο Τιμπουκτού έπρεπε να είχαν εκκενωθεί μέχρι το τέλος του 2021 και να έχουν αποδοθεί στις ένοπλες δυνάμεις του Μάλι. Οι ΗΠΑ φοβούνται ακριβώς μήπως σημαντικοί οικονομικοί πόροι αφαιρεθούν από τον εθνικό στρατό για να πληρωθούν ξένοι μισθοφόροι. Αφήνοντας έτσι τους ισλαμιστές ανεξέλεγκτους. Μάλιστα ο κ. Μπλίνκεν αναφέρθηκε ευθαρσώς στον ρόλο «ξένων μισθοφόρων».
Η στρατιωτική κυβέρνηση της χώρας δηλώνει πως δεν έχει συμφωνήσει με την Ομάδα Βάγκνερ. Τα πράγματα δεν δείχνουν να την επιβεβαιώνουν. Εξάλλου, η χώρα πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να γίνει πελάτης της Ομάδας. Εχει δικτατορική κυβέρνηση, το καθεστώς είναι ασταθές, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για επικερδή επιχειρηματικά συμβόλαια και οι γενικότερες γεωοικονομικές συνθήκες στην περιοχή είναι πολύ ρευστές. Το ερώτημα είναι αν μπορούν να ανταποκριθούν στις όποιες προσδοκίες και να φέρουν αποτελέσματα.
*πρώτη δημοσίευση: www.in.gr
