της Ντόρας Μπακογιάννη*
Όταν τον Σεπτέμβριο του 2021 ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμιζαν ότι η υπογραφή της ελληνογαλλικής αμυντικής συμφωνίας ανοίγει τον δρόμο για μία ισχυρή και αυτοδύναμη Ευρώπη, πολλοί το άκουγαν με σκεπτικισμό. Έξι μήνες μετά, ο πόλεμος χτυπάει την πόρτα της Ευρώπης, και η ιστορία, όπως δηλώνει το πρωτοσέλιδο των «Times», και όπως την αφήσαμε πίσω το 1945, επιστρέφει.
Τα αντανακλαστικά της Ευρώπης δεν είναι τα ίδια όπως τότε. Δεν άλλαξαν εύκολα, ούτε μέσα σε μία νύχτα. Μετά όμως από πολλές κρίσεις και δύσκολες στιγμές, η Ευρώπη στέκεται ενωμένη, αλληλέγγυα και αποφασισμένη να υπερασπιστεί από κοινού την εδαφική, γεωπολιτική και αξιακή της ακεραιότητα. Ο συντονισμός των 27 χωρών της Ένωσης που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες δημιουργεί, de facto, μία νέα κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική και αμυντική πολιτική, που συνασπίζεται με αυτήν των δημοκρατικών χωρών παγκοσμίως. Αν πριν από μερικά χρόνια ο κόσμος έβλεπε τη Δύση διχασμένη και αποδιοργανωμένη, σήμερα η εικόνα είναι πολύ διαφορετική.
Άθελά του και χωρίς να το περιμένει, ο Πούτιν κατάφερε να αλλάξει μία πολιτική 75 ετών της Γερμανίας και να ενεργοποιήσει Ευρώπη και ΝΑΤΟ. Αυτό που η Ελλάδα και ο Πρωθυπουργός υπογράμμιζαν όλα αυτά τα χρόνια, υλοποιείται: η Ευρώπη διαθέτει τα μέσα, τη βούληση και την επιρροή και επιτέλους ευθυγραμμίζει τη γεωπολιτική της ισχύ με την οικονομική της δύναμη. Μία νέα αρχιτεκτονική κοινής ασφάλειας ήρθε για να μείνει και να θωρακίσει την Ευρώπη από τον ιστορικό και περιφερειακό αναθεωρητισμό που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλειά της.
Αυτό για την Ελλάδα είναι κέρδος. Κέρδος γιατί επιβεβαιώνει τις θέσεις μας, ενισχύει την αξιοπιστία μας και πρωτίστως θωρακίζει την άμυνά μας. Η ρητορική του αναθεωρητισμού και της αποστρατιωτικοποίησης, που και η Τουρκία είχε εδώ και χρόνια υιοθετήσει, τίθενται από σήμερα εκτός του αποδεκτού λεξιλογίου της Ευρώπης και όλης της διεθνούς κοινότητας. Ο Ερντογάν το βλέπει και καλείται να το αξιολογήσει και να πάρει μία ξεκάθαρη στάση. Δεν υπάρχει χώρος πια για επιτήδεια ουδετερότητα.
Πιστεύω όμως πως θα είναι κέρδος και για τη διεθνή κοινότητα. Η εισβολή στην Ουκρανία και η κατάφωρη περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου επιφέρουν μία απομόνωση όχι μόνο της Ρωσίας, αλλά και όλων των χωρών που πρεσβεύουν τον απολυταρχισμό και τον αναθεωρητισμό. Στο οικοδόμημα της Δύσης, που παραδοσιακά κανείς έβλεπε την Αμερική και την Ευρώπη τώρα προστίθενται η μία μετά την άλλη δημοκρατικές χώρες ανά τον κόσμο. Η παράλυση που η Ρωσία επιχείρησε να φέρει στο Συμβούλιο Ασφαλείας μέσω του βέτο και με σκοπό την αφωνία της διεθνούς κοινότητας στο Ουκρανικό απέτυχε. Τη Δευτέρα που μας πέρασε, σε μία ιστορική έκτακτη σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ η Ρωσία βρέθηκε μόνη, απέναντι στα Ηνωμένα Έθνη που ζητούν επιτακτικά την ειρήνη.
Τα γεγονότα που διαδραματίζονται τις μέρες αυτές και η στάση που θα κρατήσουμε θα διαμορφώσουν σε βάθος το μέλλον και τη σταθερότητα της Ευρώπης. Τώρα είναι η ώρα για ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες με στόχο την κατάπαυση του πυρός και μία ευρύτερη συμφωνία ειρήνης. Η ιστορία δεν τελείωσε, όπως περίφημα υποστήριζε ο Φουκουγιάμα 20 χρόνια πριν. Η ιστορία άλλωστε δεν τελειώνει, γράφεται καθημερινά, με θάρρος, μέσα από επιλογές και θυσίες. Χαίρομαι που σε αυτή τη χρονική στιγμή, Ελλάδα και ΕΕ στέκονται στο ύψος των περιστάσεων, και γράφουν μαζί ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της ηπείρου, αυτό της ενωμένης και ισχυρής Ευρώπης.
*βουλευτής & πρώην υπουργός Εξωτερικών
