«Ο ηγέτης στην εποχή του Industry 4.0»

του Δημήτρη Βέργαδου*

Οι εξελίξεις που δρομολόγησε στην ήπειρό μας η εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία, επανέφεραν μεταξύ άλλων στο επίκεντρο της συζήτησης τα θεμελιώδη (fundamentals) αυτά που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη ιστορία και επιδρούν στην πορεία μέσα στον χρόνο. Η ισχύς και ο τρόπος επιβολής της, με εργαλείο τον πόλεμο, μας υπενθυμίζει ότι παρά τις μεγάλες προόδους που έχουν προκύψει τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης, η ανθρώπινη φύση παραμένει εγκλωβισμένη σε προνεωτερικά πρότυπα.

Σε αυτό το πλαίσιο, ίσως, να φαντάζει παράδοξο πως η ηγεσία και οι δεξιότητες που συνδέονται με αυτήν, στην εποχή του Industry 4.0, αφορούν πρωτίστως την άσκηση επιρροής και όχι επιβολής. Πρόκειται για μια σύνθετη άσκηση, όπου η καθοδήγηση των ομάδων ασκείται από ηγέτες – μάνατζερ που χαρακτηρίζονται από ενσυναίσθηση, ευελιξία και κατανόηση του σκοπού (purpose driven). Η ραγδαία εξάπλωση των τεχνολογιών της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης οδηγεί στην αναδιάταξη του τοπίου όσον αφορά την οργάνωση της εργασίας και τη διοίκηση των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του ΣΕΒ, η διαρκής προσαρμογή, η προνοητική οργάνωση και η ευελιξία παραμένουν παράγοντες που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των νέων δεδομένων που δημιουργούνται από την επέλαση των τεχνολογικών αλλαγών. Είναι ενδεικτικό για τις αλλαγές που έρχονται στην παραγωγή και στην οργάνωση της εργασίας ότι το 85% των θέσεων που θα υπάρχουν το 2030 δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα, ενώ 4 στις 10 σημερινές θέσεις εργασίας θα αλλάξουν περιεχόμενο σημαντικά εξαιτίας της τεχνητής νοημοσύνης και του ψηφιακού αυτοματισμού.

Επιπλέον, η αντίληψη ότι στην οικονομία και επιχειρηματική ζωή οι εξελίξεις εμφανίζουν μια κυκλικότητα, που διακόπτεται από διαταραχές και μη γραμμικές επιδράσεις, αποτελεί παράμετρο του επιχειρησιακού σχεδιασμού. Η προνοητικότητα παραμένει επίσης βασικό χαρακτηριστικό της ηγετικής ικανότητας, που συμβάλλει καθοριστικά στην ανθεκτικότητα, σε ένα περιβάλλον όπου βασική σταθερά είναι η αβεβαιότητα/απροσδιοριστία. O ηγέτης οφείλει να είναι συγχρόνως φορέας μετασχηματισμού της οργάνωσης της οποίας ηγείται, καλλιεργώντας κουλτούρα καινοτομίας.

Από την άλλη, η ηγεσία στην εποχή τεχνητής νοημοσύνης και του ψηφιακού μετασχηματισμού στηρίζεται όλο και περισσότερο σε άτομα που ενώ κατέχουν τα αναγκαία hard skills (τεχνικές γνώσεις και δεξιότητες), συγχρόνως διαθέτουν μια σειρά από «ήπιες» ή «ανθρωποκεντρικές» δεξιότητες (soft skills), όπως είναι η ακεραιότητα, η ταπεινότητα, η διορατικότητα, η έμπνευση, η διαρκής θέληση για μάθηση, η ικανότητα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, η κριτική σκέψη και ανάλυση, η επίλυση σύνθετων προβλημάτων, η εμπιστοσύνη στη δύναμη της ομάδας, η ενεργή ακρόαση, το ανοικτό πνεύμα και η προσαρμογή στο καινούργιο, η κατανόηση του άλλου και οι ισχυρές ικανότητες επικοινωνίας. Με άλλα λόγια, ο σύγχρονος ηγέτης για να είναι αποτελεσματικός στην εποχή τού Industry 4.0 οφείλει να είναι περισσότερο από ποτέ ανθρωποκεντρικός, ενσυνείδητος και προνοητικός.

*διευθυντής του Τομέα ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης του ΣΕΒ
**πρώτη δημοσίευση: www.ot.gr