Του Γιώργου Κοντού*
Στη σύγχρονη εποχή ένα σημαντικό μέρος της ημέρας μας αφιερώνεται σε πιθανά προβλήματα, οικονομικά, εργασιακά, κοινωνικά, και άλλα.
Στόχος μας είναι να βρούμε τρόπους να τα περιορίσουμε, και ιδανικά, να τα λύσουμε.
Πόσο σίγουρο είναι, ωστόσο, ότι οι λύσεις αυτές που επιλέγουμε είναι αποτελεσματικές;
Συχνά οι προσπάθειες επίλυσης οδηγούν μεν σε κάποια λύση αλλά πρόκειται συχνά για λύση που αφορά κάποιο διαφορετικό πρόβλημα.
Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις οι λύσεις μπορεί να είναι τόσο περίπλοκες ή αφηρημένες που η εφαρμογή τους δημιουργεί επιπλέον προβλήματα.
Αυτά συμβαίνουν διότι οι άνθρωποι συνήθως τείνουν να επιχειρούν να λύσουν ένα πρόβλημα χωρίς πρώτα να έχουν την πλήρη κατανόησή του.
Ιδέες, τεχνολογίες ή και μεθοδολογίες, τίθενται συχνά σε προτεραιότητα αντί της επίτευξης του επιθυμητού αποτελέσματος και χρησιμοποιούνται ως πανάκεια δίχως να υπάρχει η απαραίτητη συσχέτιση με το τι επιτυγχάνουν.
Συχνά οδηγούμαστε σε αυτή την κατεύθυνση από την ανάγκη μας να επιδείξουμε συγκεκριμένες δεξιότητες ακόμα και αν αυτές δεν εφάπτονται στο πρόβλημα που μας απασχολεί.
Ένας άλλος παράγοντας που οξύνει το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι η χρήση μεθόδων λογικής-σφάλματος (trial-and-error).
Πρόκειται για την ταυτόχρονη εφαρμογή πολλών διαφορετικών προσεγγίσεων μέχρι μία εξ αυτών να πετύχει. Και η φαινομενική αμεσότητα που προσφέρει η συγκεκριμένη μεθοδολογία οδηγεί - φαινομενικά πάντα- στην εξοικονόμηση πολύτιμου χρόνου που θα μπορούσε να δαπανηθεί για τον σχεδιασμό μιας ολοκληρωμένης λύσης.
Σε πιο περίπλοκα τώρα προβλήματα απαιτείται συνήθως μια «έμμεση προσέγγιση» ώστε να προσφέρει μια πιο ξεκάθαρη συλλογιστική για να επιτευχθεί λύση.
Η δε αναγωγή του αρχικού προβλήματος σε απλούστερα υπο-προβλήματα, που συνδέονται λογικά, και η ενσωμάτωση των λύσεών τους σε μία ενιαία λύση, αποτελεί το αναγκαίο πλαίσιο ώστε να απλοποιούνται σύνθετα προβλήματα αλλά και αποφεύγεται η σύγχυση «ασύνδετων ιδεών»
Μία ακόμα «ευεργετική» τεχνική για την αποτελεί η αξιοποίηση όλων εκείνων των προσεγγίσεων που αρχικά είχαν αποτύχει.
Τα διαφορετικά αποτελέσματα που μπορεί να επιφέρουν αποτυχημένες προσπάθειες (και οι διαφορετικοί λόγοι για τους οποίους δεν πετυχαίνουν τον αρχικό τους στόχο) συνήθως προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες.
Μας επιτρέπουν έτσι να τις χρησιμοποιήσουμε, μόνες τους ή συνδυαστικά, στην επίλυση άλλων προβλημάτων υπό διαφορετικές συνθήκες και για διαφορετικούς στόχους.
Άλλωστε πολλές εφευρέσεις που χρησιμοποιούμε μέχρι και σήμερα έχουν προκύψει με αυτόν τον τρόπο με πιο γνωστή την εφεύρεση του τηλεφώνου από τον Γκράχαμ Μπελ.
Συνοψίζοντας : η προσέγγιση των προβλημάτων με σύνεση και όχι με βιασύνη και υπέρμετρο ενθουσιασμό, αποτρέπει τον αποπροσανατολισμό από τον αρχικό μας στόχο.
Η ανάπτυξη βαθύτερου επιπέδου αντίληψης για τα προβλήματα, απλοποιεί το σχεδιασμό και την υλοποίηση των λύσεών τους.
Η συνεχής μελέτη και διερεύνηση των προσπαθειών μας, ακόμα και όταν αυτές έχουν αποτύχει, μας θωρακίζει ακόμα περισσότερο για να πετύχουμε το στόχο μας.
*Undergraduate student, Computer Science and Engineering, TU Delft, Netherlands
