της Ρούλας Σαλούρου
Η έντονη ετερογένεια που άφησε τα σημάδια της στην ελληνική αγορά εργασίας την περασμένη 10ετία, θα συνεχίσει να χαρακτηρίζει, με διαφορετικό τρόπο, την εγχώρια αγορά και στο μέλλον.
Στην εποχή δε των συνεχώς εξελισσόμενων νέων τεχνολογιών και της AI, τα στοιχεία δείχνουν πως οι διαφορετικές τεχνολογίες θα επηρεάσουν με διαφορετικό τρόπο κάθε τμήμα της αγοράς εργασίας, τις αποδοχές, την εργασιακή εμπειρία αλλά και την εξέλιξη, με τις γυναίκες να έχουν πολύ διαφορετικές προοπτικές από τους άνδρες, και την Αττική να διαφοροποιείται έντονα από την υπόλοιπη χώρα.
Έρευνα του Eteron, «Ελληνική Αγορά Εργασίας και Νέες Τεχνολογίες», μελετά την πορεία της ελληνικής αγοράς εργασίας την περίοδο 2011-2023 και τη σχέση της με τις νέες τεχνολογίες: αυτοματοποίηση, πράσινες τεχνολογίες και τεχνητή νοημοσύνη.
Βάσει των δεδομένων, αναδεικνύει ότι παρά την ανάκαμψη, οι μισθοί έχουν ανακτήσει λιγότερο από το 1/3 της αξίας που είχαν προ κρίσης, οι νέες θέσεις που δημιουργήθηκαν ήταν μεσαίων και κυρίως χαμηλών αποδοχών, οι γυναίκες εργάζονται σε επαγγέλματα με χαμηλότερο μισθό και κυρίως ότι στο άμεσο μέλλον, διαφορετικές τεχνολογίες θα επηρεάσουν με διαφορετικό τρόπο κάθε τμήμα της αγοράς εργασίας.
Έτσι, για παράδειγμα επισημαίνει ότι οι γυναίκες θα χρειαστεί να προσαρμοστούν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στις νέες τεχνολογίες, καθώς σε αντίθετη περίπτωση η απασχόληση των γυναικών θα μειωθεί περαιτέρω στη χώρα μας.
Η ανάλυση εκπονήθηκε από τον Στέφανο Τύρο, ερευνητή σε θέματα εργασίας και νέων τεχνολογιών στο Harvard Business School και αντλεί δεδομένα από την ΕΛΣΤΑΤ (για πληθυσμό, ανεργία, πληθωρισμό), από τη Μονάδα Εμπειρογνωμόνων για την Απασχόληση, Κοινωνική Ασφάλιση και Κοινωνικές Υποθέσεις (Μ.Ε.Κ.Υ.), καθώς και από διεθνείς δείκτες για την αυτοματοποίηση, τις πράσινες τεχνολογίες και την τεχνητή νοημοσύνη.
Και καταγράφει τα εξής 10 δεδομένα για την ελληνική αγορά εργασίας:
Δεδομένο 1: Η ανεργία έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα, η μισθωτή εργασία έχει αυξηθεί σημαντικά, όμως οι αποδοχές των μισθωτών -σε όρους πραγματικής αξίας, δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό- έχουν ανακτήσει λιγότερο από το 1/3 της συνολικής τους πτώσης από την αρχή της κρίσης.
Δεδομένο 2: Από το 2013 έως το 2023, η ανεργία μειώθηκε, όμως οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν ήταν δυσανάλογα θέσεις μεσαίων-χαμηλών αποδοχών.
Δεδομένο 3: Οι θέσεις εργασίας που είναι εκτεθειμένες στην αυτοματοποίηση αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό, ενώ οι πράσινες θέσεις εργασίας μειώθηκαν. Αντίθετα, οι θέσεις που είναι εκτεθειμένες στην Τεχνητή Νοημοσύνη αυξήθηκαν ελαφρώς.
Δεδομένο 4: Οι θέσεις εργασίας που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην Τεχνητή Νοημοσύνη έχουν υψηλότερες αποδοχές. Υψηλές αποδοχές καταγράφονται επίσης σε θέσεις εργασίας με είτε πολύ υψηλή είτε πολύ χαμηλή έκθεση στην αυτοματοποίηση και την πράσινη μετάβαση.
Δεδομένο 5: Η αναλογία γυναικών προς ανδρών στην απασχόληση, κατά την περίοδο 2011-2023, αυξήθηκε σημαντικά -από 70% σε 75%. Με αυτούς τους ρυθμούς, όμως, θα χρειαστούν ακόμη πέντε δεκαετίες για να φτάσει η απασχόληση των γυναικών αυτή των ανδρών. Οι γυναίκες, μάλιστα, τείνουν να εργάζονται σε επαγγέλματα με χαμηλότερες μέσες αποδοχές.
Δεδομένο 6: Οι γυναίκες είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην αυτοματοποίηση και την Τεχνητή Νοημοσύνη, ενώ οι άνδρες καταλαμβάνουν τις περισσότερες πράσινες θέσεις εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι, στο μέλλον, είτε θα μειωθούν οι θέσεις εργασίας στις οποίες απασχολούνται κυρίως γυναίκες είτε αυτές θα χρειαστεί να προσαρμοστούν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στις νέες τεχνολογίες.
Δεδομένο 7: Οι μεγαλύτεροι κλάδοι της οικονομίας είναι το χονδρικό εμπόριο και η γεωργία. Και οι δύο αυτοί κλάδοι παρουσίασαν μείωση την τελευταία δεκαετία, ενώ αυξήσεις καταγράφηκαν στους τομείς των υπηρεσιών καταλύματος και της υγείας.
Δεδομένο 8: Ο κλάδος με τη μεγαλύτερη έκθεση στην αυτοματοποίηση είναι η δημόσια διοίκηση. Οι κατασκευές, καθώς και οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες, εμφανίζουν τον υψηλότερο αριθμό πράσινων θέσεων εργασίας. Οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες, όπως και η παροχή υπηρεσιών, παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη έκθεση στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Δεδομένο 9: Η Αττική κατέχει το 1/3 της συνολικής απασχόλησης της χώρας, υπερδιπλάσιο ποσοστό από τη δεύτερη σε μέγεθος, την Κεντρική Μακεδονία. Το μερίδιο απασχόλησης της Αττικής παρέμεινε ουσιαστικά σταθερό κατά την περίοδο 2013-2023, με τη μεγαλύτερη (σχετική) αύξηση να παρατηρείται στην Κεντρική Μακεδονία και τη Στερεά Ελλάδα, και τη μεγαλύτερη μείωση στη Θεσσαλία.
Δεδομένο 10: Η Αττική παρουσιάζει σαφώς διαφορετική επαγγελματική κατανομή σε σύγκριση με τις υπόλοιπες περιφέρειες, καθώς αποτελεί το διοικητικό και τεχνολογικό κέντρο της χώρας. Διαθέτει πολύ υψηλό ποσοστό επαγγελματιών και υπαλλήλων γραφείου και πολύ χαμηλό ποσοστό γεωργών. Για αυτόν τον λόγο, εμφανίζει -με μεγάλη διαφορά- τη μεγαλύτερη τεχνολογική έκθεση από όλες τις περιφέρειες και στους τρεις τεχνολογικούς δείκτες.
