Μηχανές με πολύ ισχυρότερες υπολογιστικές και κυρίως γνωστικές δεξιότητες από τον άνθρωπο. Μια συνθήκη που κάποτε τη βλέπαμε μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας, μυθιστορήματα ή σε βιβλία φουτουριστών.
Στις μέρες μας όμως, δεν πρόκειται απλώς για ένα sci-fi σενάριο, αλλά για τον τρόπο με τον οποίο μερικοί από τους ηγέτες των διεθνών τεχνολογικών κολοσσών οραματίζονται όχι μόνο το μέλλον των δικών τους εταιρειών, αλλά και της τεχνολογίας εν γένει.
«Τους τελευταίους μήνες έχουμε αρχίσει να βλέπουμε σημάδια αυτό-βελτίωσης στα AI συστήματα μας. Η βελτίωση είναι αργή προς το παρόν, αλλά αναμφισβήτητη. Η ανάπτυξη της υπερνοημοσύνης είναι πλέον ορατή» υποστήριξε πρόσφατα σε προσωπικό του σημείωμα ο διευθύνων σύμβουλος της Meta, Mark Zuckerberg.
Πριν από λίγο καιρό το Bloomberg είχε χαρακτηρίσει την υπερνοημοσύνη (Superintelligence) ως το νέο αγαπημένο “buzzword” της Silicon Valley, ενώ όπως σημείωνε παλαιότερα τη θέση αυτή κατείχε η Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη (AGI).
Τι ακριβώς όμως είναι η υπερνοημοσύνη και η Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη και πως σχετίζονται μεταξύ τους;
Υπερνοημοσύνη vs Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη
Όπως επισημαίνει το περιοδικό Time δεν υπάρχει κάποιος καθολικά αποδεκτός ορισμός για τη Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη, όμως η OpenAI την έχει ορίσει κατά καιρούς ως ένα «εξαιρετικά αυτόνομο σύστημα που ξεπερνά τους ανθρώπους στις πιο οικονομικά αποδοτικές εργασίες».
Από την πλευρά της, η Amazon Web Services (AWS) ορίζει τη Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη ως τον τομέα της έρευνας, στο πλαίσιο της οποίας επιχειρείται η δημιουργία λογισμικού με νοημοσύνη παρόμοια με την ανθρώπινη και κυρίως η δημιουργίας ενός λογισμικού που έχει την ικανότητα να μαθαίνει μόνο του. Ο στόχος δηλαδή είναι το λογισμικό να είναι σε θέση να εκτελεί εργασίες για τις οποίες δεν έχει απαραίτητα εκπαιδευτεί.
Όπως εξηγεί η εταιρεία, οι τρέχουσες τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης λειτουργούν όλες εντός ενός συνόλου προκαθορισμένων παραμέτρων. Για παράδειγμα, τα μοντέλα AI που έχουν εκπαιδευτεί στην αναγνώριση και τη δημιουργία εικόνων δεν μπορούν να δημιουργήσουν ιστότοπους.
Αντιθέτως, σε θεωρητικό επίπεδο η AGI είναι μια προσπάθεια ανάπτυξης συστημάτων AI που διαθέτουν αυτόνομο αυτοέλεγχο, ένα βαθμό «αυτογνωσίας» και ικανότητα εκμάθησης νέων δεξιοτήτων. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε να λύσει σύνθετα προβλήματα σε κάποιο περιβάλλον η πλαίσιο που δεν του έχει διδαχθεί κατά τη δημιουργία του.
Το περιοδικό Time υποστηρίζει ότι η AGI θα μπορούσε για παράδειγμα να αξιοποιήσει γνώσεις βιολογίας για να λύσει κάποιο πρόβλημα μηχανικής ή να γράψει ένα μυθιστόρημα άξιο του βραβείου Πούλιτζερ. Ωστόσο, η AWS υπογραμμίζει ότι η AGI παραμένει μια θεωρητική έννοια και κυρίως ένας ερευνητικός στόχος.
Από την άλλη, όσον αφορά την υπερνοημοσύνη σύμφωνα με τον ορισμό της IBM πρόκειται θεωρητικά για ένα σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης με νοητικές ικανότητες που υπερβαίνουν τις ανθρώπινες.
«Τα υπερ-ευφυή εργαλεία θα μπορούσαν να επιταχύνουν σημαντικά τις επιστημονικές ανακαλύψεις και την καινοτομία, πολύ περισσότερο από ό,τι μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας, και με τη σειρά τους να αυξήσουν σημαντικά την αφθονία και την ευημερία», είχε γράψει χαρακτηριστικά ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, Sam Altman, μέσω μιας ανάρτησης στο προσωπικό του blog τον Ιανουάριο.
Το όραμα του Zuckerberg και τα εργαστήρια υπερνοημοσύνης
Στο προσωπικό σημείωμα που αναφέρθηκε παραπάνω ο Mark Zuckerberg τόνισε ότι η «Meta πιστεύει ακράδαντα στην ανάπτυξη προσωπικής υπερνοημοσύνης, η οποία θα ενδυναμώσει τους πάντες».
«Διαθέτουμε τους πόρους και την εμπειρογνωμοσύνη για να δημιουργήσουμε τις τεράστιες υποδομές που απαιτούνται, καθώς και την ικανότητα και τη βούληση να προσφέρουμε τη νέα τεχνολογία σε δισεκατομμύρια ανθρώπους μέσω των προϊόντων μας. Είμαι ενθουσιασμένος που θα επικεντρώσω τις προσπάθειες της Meta στην οικοδόμηση αυτού του μέλλοντος», κατέληξε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας.
Οι δηλώσεις του Zuckerberg βρίσκονται σε ευθυγράμμιση με την επιθετική πολιτική προσλήψεων που διεξάγει η Meta τους τελευταίους μήνες με στόχο να εντάξει στο δυναμικό της τα πιο περιζήτητα ταλέντα στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επένδυση ύψους 14,3 δισ. δολαρίων του «γίγαντα» των social media στην Scale AI, στο πλαίσιο της οποίας προσέλαβε τον διευθύνοντα σύμβουλο της, Alexandr Wang, για να ηγηθεί στα εργαστήρια υπερνοημοσύνης που «τρέχει» η Meta, όπως σημειώνει το Bloomberg.
Το δημοσίευμα υποστηρίζει ότι στόχος των συγκεκριμένων εργαστηρίων είναι να στηρίξουν την ανάπτυξη «υπερνοημοσύνης» ή συστημάτων που μπορούν να εκτελούν εργασίες εξίσου καλά ή και καλύτερα από τους ανθρώπους.
Η κούρσα για την υπερνοημοσύνη
Σύμφωνα με το Bloomberg ο Zuckerberg έχει δηλώσει ότι η Meta θα δαπανήσει «εκατοντάδες δισεκατομμύρια» τα επόμενα χρόνια τόσο στην έρευνα, όσο και στα projects στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, ενώ ο ίδιος αναμένει ότι και πολλές άλλες εταιρείες θα δαπανήσουν μεγάλα ποσά για να μην μείνουν πίσω.
Πράγματι, η Meta δεν είναι ούτε η μόνη εταιρεία που επενδύει υπέρογκα ποσά στην Τεχνητή Νοημοσύνη, ούτε η μόνη που προσπαθεί να αναπτύξει συστήματα υπερνοημοσύνης. Για παράδειγμα, ο Altman στο πλαίσιο του blog post που προαναφέρθηκε είχε γράψει χαρακτηριστικά πως η «OpenAI είναι πολλά πράγματα σήμερα, αλλά πάνω απ’ όλα, είμαστε μια εταιρεία έρευνας στον τομέα της υπερνοημοσύνης».
Έπειτα υπάρχει η περίπτωση της Safe Superintelligence, της startup του συνιδρυτή και πρώην επικεφαλής επιστήμονα της OpenAI, Ilya Sutskever. Στόχος της εταιρείας, όπως άλλωστε υποδηλώνει και το όνομα της, είναι να αναπτύξει συστήματα υπερνοημοσύνης που να είναι ασφαλή.
Αξιοσημείωτη φυσικά είναι και η περίπτωση της Reflection AI, συνιδρυτής της οποίας είναι ο Ιωάννης Αντώνογλου. Όπως σημειώνει η Sequoia Capital αποστολή της εταιρείας είναι η ανάπτυξη υπερ-εφυών συστημάτων, ξεκινώντας από την δημιουργία αυτόνομων agents για την συγγραφή κώδικα (autonomous coding agents).
Οι προβλέψεις
Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι το πότε και το εάν τα συστήματα αυτά που υπερβαίνουν την ανθρώπινη ευφυΐα θα λάβουν ποτέ σάρκα και οστά.
Σε συνέντευξη του στο Bloomberg o Altman δήλωσε ότι θεωρεί ότι η AGI θα αναπτυχθεί πριν τελειώσει η τωρινή θητεία του Donald Trump. Συγχρόνως, ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI σχολίασε στο blog του πως η δεκαετία του 2030 θα είναι πολύ διαφορετική από οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ιστορίας.
Στο ίδιο πλαίσιο, σύμφωνα με τους New York Times o διευθύνων σύμβουλος της Anthropic, Dario Amodei, θεωρεί ότι η AGI θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα τα επόμενα δύο χρόνια. Παράλληλα, υπενθυμίζεται ότι ο Elon Musk είχε δηλώσει το 2024 ότι η AGI θα μπορούσε να αναπτυχθεί μέχρι το 2026.
Την ίδια ώρα, ο διευθύνων σύμβουλος της Google DeepMind, Demis Hassabis, έχει δηλώσει σύμφωνα με το CNBC ότι ή AGI θα μπορούσε να εμφανιστεί τα επόμενα πέντε ή δέκα χρόνια.
Ωστόσο, στο διεθνές οικοσύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης υπάρχουν και αυτοί που είναι ιδιαίτερα σκεπτικοί απέναντι σε αυτές τις προβλέψεις. Για παράδειγμα, ο διευθύνων σύμβουλος της Mistral AI, Arthur Mensch, σε συνέντευξη του στους New York Times ανέφερε πως θεωρεί ότι η AGI ασκεί ένα είδος «θρησκευτικής γοητείας» στην Silicon Valley.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Nick Frosst, ιδρυτής της Startup Τεχνητής Νοημοσύνης, Cohere, σχολίασε στους New York Times ότι «η τεχνολογία που αναπτύσσουμε σήμερα δεν είναι επαρκής για να φτάσουμε εκεί».
Τέλος, όπως επισημαίνει το δημοσίευμα κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης έρευνας του The Association for the Advancement of Artificial Intelligence - μιας ακαδημαϊκής κοινότητας η οποία μετράει 40 χρόνια ζωής και στην οποία συμμετέχουν μερικοί από τους πιο επιφανείς ερευνητές του κλάδου- πάνω από τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη της σημερινής τεχνολογίας είναι απίθανο να οδηγήσουν στην AGI.
