της Σώτης Τριανταφύλλου
Η συνέντευξη Τύπου του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις 11 Αυγούστου 2025 ήταν η πιο ανησυχητική στιγμή της παρουσίας του στην πολιτική. Όχι επειδή εξέφραζε απαίσιες «θέσεις» ή κάποια ολοκληρωτική ιδεολογία, αλλά μάλλον επειδή όσα έλεγε και όσα δεν έλεγε δείχνουν ότι τα τελευταία δέκα χρόνια η αμερικανική πολιτική είναι, περισσότερο από ποτέ, ένα γκροτέσκο καρναβάλι.
Aν οι Αμερικανοί διατηρούν κάποια αξιοπρέπεια, οφείλουν να βρουν τρόπο να απομακρύνουν the Donald από την εξουσία: το αμερικανικό Σύνταγμα προβλέπει θεσμικό μηχανισμό για την παύση καθηκόντων ενός προέδρου αν κριθεί ότι δεν είναι σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντά του λόγω ψυχικής ή σωματικής νόσου.
Το πρόβλημα είναι ότι, σύμφωνα με την 25η Τροπολογία (Άρθρο 4, 1967), αν ο πρόεδρος κριθεί ανίκανος, τον αντικαθιστά ο αντιπρόεδρος, τον οποίον αποτύχαμε να κράξουμε —όπως οφείλαμε— όταν κουβαλήθηκε στο Μόναχο για να μας παραδώσει μάθημα δημοκρατίας αλά hillbilly.
Με λίγα λόγια, είμαστε όλοι καταδικασμένοι να περιμένουμε υπομονετικά μέχρι το 2028, με την ελπίδα ότι θα απαλλαγούμε από τη συμμορία των αχρείων που κυβερνά τις ΗΠΑ και, εν μέρει, αποφασίζει για τις τύχες των υπολοίπων.
Επιμένω πάντως στο ζήτημα του Συντάγματος, διότι είναι δύσκολο να το παραμερίσει κανείς στις ΗΠΑ: με σωστούς χειρισμούς και ενδελεχή έρευνα του βίου και της πολιτείας του (όχι, όχι, όχι σχετικά με ροζ σκάνδαλα: δεν είναι η σωστή μέθοδος), ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να καθαιρεθεί για «προδοσία, δωροδοκία ή άλλα σοβαρά εγκλήματα και παραπτώματα». Οπότε περιμένω μήπως ξυπνήσουν οι Δημοκρατικοί από τη woke μακαριότητα και κινητοποιηθούν σε πολιτικά, όχι σεξουαλικά, ζητήματα (προς το παρόν ασχολούνται μόνο με το σεξ).
Αν και η συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο δεν ήταν η πρώτη επίδειξη βλακείας, άγνοιας και εγωπάθειας του Ντόναλντ Τραμπ, μου φάνηκε μια από τις πιο θεαματικές. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι η Ουκρανία και η Ρωσία πρέπει να παραιτηθούν από εδάφη ως μέρος πιθανής συμφωνίας ειρήνης: τι σημαίνει αυτό;
Τίποτα δεν σημαίνει· the Donald δεν γνωρίζει τίποτα ούτε για τις ρωσικές διεκδικήσεις ούτε για τα εδαφικά κέρδη της Ρωσίας· δεν έχει κάνει τον κόπο να προετοιμαστεί για την πολυδιαφημισμένη αυριανή συνάντηση στην Αλάσκα: πηγαίνει με σκοπό να τα μπουρδουκλώσει, αραδιάζοντας τις γνωστές γενικολογίες και κοινοτοπίες και δοξάζοντας τον εαυτό του για μια δήθεν δεύτερη Γιάλτα (τα καθέκαστα της οποίας επίσης αγνοεί).
Η συνάντηση, το τετ-α-τετ, ή το τρίο (να μην ξεχνάμε τον Λαβρόφ) της Αλάσκας είναι για τον Αμερικανό πρόεδρο μια ωραία περίσταση ώστε να προβεί σε δήθεν δηλώσεις δήθεν πλανητάρχη: αυτός είναι ο ρόλος που τον απολαμβάνει περισσότερο, αν και δεν ξέρει ούτε τα λόγια, ούτε την πλοκή του έργου.
Μέρος αυτού του ρόλου, που τον γεμίζει υπερηφάνεια, είναι οι απειλές για «πολύ σοβαρές συνέπειες» για όποιον δεν συμμορφωθεί με τις υποτιθέμενες εντολές που θα προκύψουν από τη φάρσα της Αλάσκας. Ποιες εντολές; Σε ποιον; Ποιες συνέπειες;
Στην εν λόγω συνέντευξη the Donald κατάφερε να γλιστρήσει το αφήγημα της εκκαθάρισης της περιοχής της πρωτεύουσας από τους αστέγους: πού κόλλαγε αυτό; Μόνο ο ίδιος το ξέρει· οι σπουδαιοφανείς αναλύσεις περιττεύουν. Ο άνθρωπος δεν ξέρει καν ότι δεν μπορείς με προεδρικό διάταγμα να μαζέψεις αστέγους και να τους μεταφέρεις σε άλλη πολιτεία· σύμφωνα με τη Home Rule Act του 1973, οι κάτοικοι του D.C. έχουν εκλεγμένη τοπική κυβέρνηση υπό την επίβλεψη του Κογκρέσου και μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις (π.χ. εισβολή από το εξωτερικό) δικαιούται η κεντρική διοίκηση να κινητοποιήσει μηχανισμούς εκτοπισμού πολιτών· ο πρόεδρος δεν έχει καμία αρμοδιότητα να εκδιώξει άτομα από την πόλη απλώς λόγω έλλειψης στέγης.
Το μόνο που μπορούν να κάνουν οι αρχές είναι να τα απομακρύνουν από πάρκα και να διαλύσουν τις κατασκηνώσεις τους· αλλά ο Τραμπ ούτε γνωρίζει ούτε αναγνωρίζει τους νόμους.
Η τακτική του συνοψίζεται στα εξής σημεία: εντυπωσιακές δηλώσεις και διακηρύξεις χωρίς συγκεκριμένα δεδομένα ή υπόβαθρο· επίδειξη ισχύος ανεξαρτήτως θεσμικού πλαισίου· κάθε άλλο παρά «δημιουργική» ασάφεια σε όλα τα εσωτερικά και εξωτερικά ζητήματα, όχι μόνο για λόγους σκοπιμότητας αλλά επειδή τα αγνοεί.
Όπως έχω ξαναγράψει κι όπως έχουν γράψει σίγουρα πολλοί αναλυτές, ο Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει με τον ήρωα του μυθιστορήματος “Being There’’ του Jerzy Kosiński που διασκεύασε για τον κινηματογράφο ο Hal Ashby: ο Chance, ένας κηπουρός με περιορισμένη διανοητική ικανότητα (στην ταινία τον υποδυόταν ο Πίτερ Σέλερς) καταλήγει —μέσα από μια σειρά παρεξηγήσεων— να θεωρηθεί σοφός και να αποκτήσει πολιτική επιρροή.
Η διαφορά του Chance από τον Τραμπ είναι ότι ο κηπουρός δεν είχε κακές προθέσεις (δεν είχε καν προθέσεις), κι ότι τον ανέδειξαν στο αξίωμα χωρίς τη δική του συγκατάθεση οι ανόητοι Αμερικανοί πολιτικοί της Ουάσινγκτον· στην πραγματική ζωή, αν και οι πολιτικοί είναι εξίσου μωροί και ασύνετοι με εκείνους του μυθιστορήματος, ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζει τυπική αυταρχική προσωπικότητα: μπορεί να παρομοιαστεί με διαβόητους φασίστες και κομμουνιστές· είναι, υπό την ευρεία έννοια, «φασίστας»· όχι ενθουσιώδης φιλανθής όπως ο Chance.
