του Γιάννη Ρούντου*
Η οργάνωση υπογραμμίζει τον κρίσιμο, παρεμβατικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών: “Η δύναμη των πολιτών είναι αυτή που κάνει την αλλαγή δυνατή”.
Η Greenpeace πληροφορεί ότι COP - “Conference of the Parties” και ελληνιστί “Διάσκεψη των Μερών” είναι η ετήσια σύνοδος κορυφής του ΟΗΕ υπό τη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC), τη διεθνή συμφωνία του 1992. Σε αυτήν συμμετέχουν 198 χώρες και είναι το μεγαλύτερο πολυμερές σώμα του ΟΗΕ.
“Σκοπός της COP είναι η διαπραγμάτευση για τους τρόπους περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και η υποστήριξη των κοινωνιών που ήδη έχουν υποστεί τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης από ακραία καταστροφικά φαινόμενα (…).
Σε μία COP θα βρεις παγκόσμιους ηγέτες, κυβερνητικούς διαπραγματευτές, επιστήμονες, αυτόχθονες πληθυσμούς, ακτιβιστές, δημοσιογράφους και, δυστυχώς, λομπίστες.
Είναι περίπλοκο, χαοτικό και συχνά απογοητευτικό. Όμως, δεν υπάρχει κανένα άλλο παγκόσμιο φόρουμ όπου τα μικρότερα νησιωτικά κράτη και οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου μπορούν να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να προσπαθήσουν να έρθουν σε συμφωνία” συμπληρώνει η ανακοίνωση, υποδηλώνοντας ως μονόδρομο τις COP για τη συζήτηση και τις αποφάσεις (ολόκληρο το κείμενο:
https://www.greenpeace.org/greece/issues/klima/59091/6-xrisima-facts-gia-tis-cop-tis-diaskepseis-tou-oie-gia-to-klima/ - του Mehdi Leman, Greenpeace International).
Φθάσαμε εδώ, δέκα χρόνια μετά την COP21 στο Παρίσι (2015) και τη Συμφωνία να κρατηθεί η υπερθέρμανση κάτω από τους 2 βαθμούς C με στόχο τον 1,5 βαθμό C και μετά την COP28 στο Ντουμπάι (2023) με την ετυμηγορία για τα ορυκτά καύσιμα ως κύρια αιτία της κλιματικής κρίσης και την απαίτηση δεσμεύσεων από τις ηγέτιδες δυνάμεις για τη χρηματοδοτούμενη κατάργησή τους, το ταχύτερο.
Πού βρισκόμαστε τώρα, εν όψει της COP30 στο Μπελέμ της Βραζιλίας; Ήδη, κατά την τελευταία COP29 στο Μπακού (2024) διαπιστώθηκε ότι για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης απαιτείται επιπλέον χρηματοδότηση. Ταυτόχρονα, ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι με τις δεδομένες δεσμεύσεις, έως το τέλος του 21ου αιώνα ενδέχεται να φθάσουμε σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3,1 βαθμούς C… Εφιαλτική προοπτική.
Τί βλέπουμε στον καθρέφτη μας, σήμερα; Κοσμοπόλεις χωρίς αρχή και τέλος ασφυκτικά κατοικημένες, που συνεχίζουν να μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα και χρειάζονται συνεχώς αυξανόμενη ροή πόρων, με κορυφαία την ανάγκη της αυξανόμενης ροής ενέργειας. Το γεγονός ότι παγκοσμίως οι πρωτογενείς πηγές ενέργειας: άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, κοστίζουν “λίγο” - κατά μέσον όρο λιγότερο από το 5% του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος μιας χώρας, δεν αθωώνει αυτές τις πηγές ενέργειας.
Τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν τη βασική αιτία για το τεράστιο κόστος από την προκαλούμενη, λόγω της χρήσης τους, κλιματική κρίση και τις καταστροφές που επισυμβαίνουν.
Μήπως η ξέφρενη “ανάπτυξη” έχει να φανερώσει κάτι γι’ αυτήν την αντίφαση; “Τριακόσια χρόνια πριν, τα πάντα λειτουργούσαν με ανανεώσιμη ενέργεια” (πηγή πληροφορίας: “Le Monde Sans Fin”, Christophe Blain et Jean-Marc Jancovici - η έκδοση και στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ - 2024: “Ένας κόσμος χωρίς τέλος”).
Έχω την πεποίθηση πως χρειαζόμαστε περισσότερη Ευθύνη σε πρακτικό επίπεδο για το Κλίμα και το Περιβάλλον. Ευθύνη συλλογική - εταιρική - ηγετική - ατομική, καθώς η μεγάλη εικόνα μας περιλαμβάνει όλους.
Χρειαζόμαστε περισσότερη αλήθεια, λιγότερη φιλολογία, περισσότερη κοινωνική δράση και πίεση στα κέντρα αποφάσεων, μέχρι την εξάντληση των όποιων πιθανοτήτων για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της περιβαλλοντικής κρίσης.
Χρειαζόμαστε την αποκάλυψη όσων θησαυρίζουν από την κρίση εις βάρος του πλανήτη και των μελλοντικών γενεών, ακόμη και ως “μέρος των διασκεπτομένων” στις COP.
Χρειαζόμαστε τον διαρκή έλεγχο εκ μέρους της κοινωνίας των πολιτών επί της υλοποίησης δεσμεύσεων και αποφάσεων, με επίγνωση και κυνικό ρεαλισμό απέναντι σε όσα προδιαγράφονται και ενδέχεται να συμβούν σε οποιαδήποτε εξέλιξη. Να αρνηθούμε την εξοικείωση με τον όρο “νέα κανονικότητα” και τις παγίδες της “προσαρμογής” που μπορεί να σημαίνει παθητική αποδοχή και νάρκη.
* Σύμβουλος - πρεσβευτής ιδεών και πρωτοβουλιών για τον Πολιτισμό και τη Βιωσιμότητα, πρώην στέλεχος Interamerican (1994-2021) με αξιοσημείωτο διοικητικό έργο στους τομείς για τις Εταιρικές Υποθέσεις, την Επικοινωνία & Δημόσια Εικόνα, την Εταιρική Ευθύνη & Βιώσιμη Ανάπτυξη. Εταίρος-μέλος Δ.Σ. της ΑΜΚΕ “Ασκληπιάδης” (έργα Αρχαίας Επιδαύρου) και μέλος της Κίνησης Πολιτών “Διάζωμα”.
