του Δρ. Αντώνη Ζαΐρη*
Μία μικροσκοπική ανάγνωση των δεικτών της οικονομίας παρέχει μία προσωρινή ανακούφιση η οποία πηγάζει από τα εξής δεδομένα: Το δεύτερο τρίμηνο του 2018 η ιδιωτική κατανάλωση ανήλθε στο +1% από 0% το 1ο τρίμηνο, η απασχόληση ενισχύθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2018 +1,6% από +1,2% το αντίστοιχο του 2017.
Η βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών που συνέδραμε στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος που για το μήνα Αύγουστο κυμάνθηκε στις 105,2 μονάδες σε σχέση με τις 99,2 τον Αύγουστο του 2017 (με τα τελευταία βέβαια στοιχεία του Σεπτεμβρίου υπήρξε μικρή επιδείνωση στις 101,3 μονάδες λόγω κυρίως επιδείνωσης των προσδοκιών στη βιομηχανία, κάτι που παρατηρείται στο σύνολο της Ευρώπης).
Η καταναλωτική στη συνέχεια εμπιστοσύνη για τον Αύγουστο ήταν στις -47,8 μονάδες, ενώ τον Σεπτέμβριο περαιτέρω βελτιωμένη στις -44,9 μονάδες, βασιζόμενη στις εκτιμήσεις και αισιοδοξία των νοικοκυριών αλλά και στην γενικότερη κατάσταση της οικονομίας.
Ενώ ο όγκος λιανικών πωλήσεων για το πρώτο εξάμηνο 2018 ανήλθε στο +1,9% πλέον αύξησης +2,4% το 2017, για δε τον μήνα Ιούνιο στο +2% πλέον αύξησης +4% του Ιουνίου του 2017.
Επιπρόσθετα οι καταθέσεις του Ιουλίου άγγιξαν τα 106,4 δις ευρώ έναντι 99,8 δις του Ιουλίου 2017, η δε αύξηση καταθέσεων για 7ο συνεχόμενο μήνα +764 εκατ ευρώ, ενισχύει τις απόψεις περί βελτίωσης των χρηματοικονομικών συνθηκών στην Οικονομία.
Ωστόσο, αν προβεί κανείς σε μια περισσότερο μακροσκοπική ανάλυση τότε οι συντεταγμένες αυτής της ανάγνωσης είναι το λιγότερο αποθαρρυντικές και περισσότερο απογοητευτικές και αδιέξοδες καθώς ενώ η κυβέρνηση πανηγυρίζει την έξοδο από τα μνημόνια η χώρα συνεχίζει να μη διαθέτει σοβαρή παραγωγική βάση και την χρειαζούμενη εξωστρέφεια που θα της επιτρέψουν να γίνει μια κανονική Ευρωπαϊκή χώρα.
Όσον αφορά τις εξαγωγές από τις αρχές του 2018 μέχρι σήμερα αυτές ανέρχονται στα 13δις ευρώ περίπου , ενώ οι εισαγωγές στα 22δις ευρώ με το εμπορικό έλλειμμα να παραμείνει ανυπέρβλητο εμπόδιο στα 9δις ευρώ.
Το επίπεδο αύξησης των εξαγωγών για παράδειγμα του μηνός Ιουλίου είναι της τάξης του 11% σε αξία και 9% σε όγκο αντισταθμίστηκε για το ίδιο μήνα από την ταυτόχρονη άνοδο των εισαγωγών κατά 11% με συνέπεια τη διόγκωση του εμπορικού ελλείμματος που μόνο για τον Ιούνιο ανήλθε στο 1,5δις.
Η χώρα επιπλέον δεν διαθέτει καμία Στρατηγική εξαγωγικού προσανατολισμού και συγκεκριμένης κατεύθυνσης σε προϊόντα και κλάδους εμπορεύσιμους υψηλής προστιθέμενης αξίας, που επάξια μπορούν να αντισταθούν στις ανταγωνιστικές πιέσεις άλλων προϊόντων στις διεθνείς αγορές.
Κλάδοι υψηλής προτεραιότητας για την ελληνική οικονομία όπως τα logistics, ο τουρισμός, η ναυτιλία, πρότυπα έξυπνα εμπορικά προϊόντα, εφαρμογές software κα, αγκομαχούν να ξεπεράσουν τα εμπόδια της ελληνικής γραφειοκρατίας και να πάρουν θέση στην παγκόσμια αγορά.
Οι Επενδύσεις, από την άλλη, δεν θα έρθουν από μόνες τους επειδή βγήκαμε από τα μνημόνια δίχως την ύπαρξη σοβαρού Σχεδίου ενεργοποίησης των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων ώστε να συγχρονιστούν με το ρυθμό της αποταμίευσης της οικονομίας που παραμένει ασθενικός σε ποσοστό 11% του ΑΕΠ (γύρο στα 20 δις) ενώ στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το ποσοστό ανέρχεται στο 20% του ΑΕΠ.
Είναι φανερό ότι οι εγχώριες επενδύσεις δεν αρκούν καθώς δεν καλύπτονται από την εγχώρια αποταμίευση αφού αυξάνονται περισσότερο. Ως εκ τούτου, η μόνη διέξοδος είναι τα ξένα κεφάλαια και η στρατηγική εξωστρέφειας που θα απομειώσει το χάσμα επενδύσεων αποταμίευσης και θα αποφευχθεί η όξυνση του ελλείμματος ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Αλλά και ο ρυθμός ανάπτυξης παραμένει αναιμικός για το πρώτο εξάμηνο του 2018 στο 2,2% σε σχέση με το 1,4% του 2017, η δε ανάκαμψη που τροφοδοτείται από τη ζήτηση κυρίως λόγω επενδύσεων σε πάγια στοιχεία π.χ. κατοικία αλλά και την ιδιωτική κατανάλωση, παραμένει προβληματική λόγω της δυσκολίας ρευστότητας που παρατηρείται στην πραγματική οικονομία.
Μετά το οριστικό τέλος του τρίτου μνημονιακού προγράμματος η χώρα θα εκτεθεί αναγκαστικά και απροκάλυπτα στις ψυχρές αγκαλιές των διεθνών αγορών που από τη συμπεριφορά αξιολόγησης που θα επιδείξουν θα εξαρτηθεί και η πορεία της χώρας την επόμενη μέρα.
Χρειάζεται εγρήγορση και όχι εφησυχασμός καθώς λέξεις όπως: ιδιωτικό χρέος, υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, απασχόληση, παραγωγικότητα, αναδιάρθρωση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων, ανάπτυξη, αποταμίευση, εξαγωγές, επενδύσεις κ.ά. θα μας γίνουν εφιάλτης και θα μας απασχολούν σε καθημερινή βάση.
*Μέλος της Ένωσης Αμερικάνων Οικονομολόγων (ΑΕΑ)
