του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Εδώ πλατφόρμα, εκεί πλατφόρμα, πού είναι τελικά η πλατφόρμα, είναι το νέο ερώτημα που κυριαρχεί πλέον σε όλα τα επίπεδα της καθημερινής ζωής. Τόσο των επιχειρήσεων όσο και των καταναλωτών βέβαια. Είναι έτσι η πλατφόρμα μια νέα μορφή συναλλαγής ή ανταλλαγής; Σίγουρα ναι είναι η α-πάντηση.
Στις μέρες μας, όπου η ψηφιακή πραγματικότητα αποτελεί πλέον κα-θεστώς, προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι συναλλαγές, οι πλατφόρμες αξιοποιούν και δημιουργούν μεγάλα, κλιμακούμενα δίκτυα χρηστών/κατανα-λωτων, στους οποίους είναι δυνατή η πρόσβαση κατόπιν αιτήματος (on de-mand). Οι πλατφόρμες δημιουργούν κοινότητες και αγορές με φαινόμενα δι-κτύου (network effects), τα οποία επιτρέπουν στους χρήστες να αλληλεπι-δρούν και να συναλλάσσονται.
Όπως το Facebook, η Uber ή η Alibaba, αυτές οι επιχειρήσεις δεν δη-μιουργούν άμεσα ούτε ελέγχουν το inventory μέσω μιας εφοδιαστικής αλυσί-δας, με τον τρόπο που το κάνουν οι γραμμικές επιχειρήσεις. Για να πούμε πιο απλά, οι πλατφόρμες δεν κατέχουν τα μέσα παραγωγής – αντιθέτως, δη-μιουργούν τα μέσα διασύνδεσης.
Οι επιτυχημένες πλατφόρμες διευκολύνουν τις συναλλαγές μειώνοντας το κόστος τους ή/και επιτρέποντας την εξωστρεφή καινοτομία. Με την έλευση της διασυνδεδεμένης τεχνολογίας, αυτά τα οικοσυστήματα επιτρέπουν στις πλατφόρμες να κλιμακώνονται με τρόπους που οι παραδοσιακές επιχειρήσεις δεν μπορούν.
Τι δεν είναι μια πλατφόρμα.
Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι μια πλατφόρμα είναι ένα επιχει-ρηματικό μοντέλο, και όχι απλώς μια τεχνολογία. Πολλοί κάνουν αυτό το λά-θος να συγκρίνουν μια πλατφόρμα με ένα mobile app ή μια ιστοσελίδα, αλλά η πλατφόρμα δεν είναι απλώς ένα λογισμικό. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο επιχειρηματικό μοντέλο, που δημιουργεί αξία φέρνοντας κοντά καταναλωτές και παραγωγούς. Η πιο συνηθισμένη λανθασμένη χρήση του όρου «πλατ-φόρμα» είναι όταν χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ενοποιημένη σουίτα προϊόντων λογισμικού. Αυτό είναι αρκετά συνηθισμένο ανάμεσα στις SaaS εταιρείες, οι οποίες λατρεύουν να υποστηρίζουν ότι διαθέτουν μια ολοκληρω-μένη «πλατφόρμα» για το Χ θέμα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο όρος χρησιμο-ποιείται στην πράξη μόνο ως ένα μάρκετινγκ όρος. Και αυτό γιατί αυτές οι SaaS εταιρείες εξακολουθούν να είναι linear επιχειρήσεις, αφού αναπτύσσουν προϊόντα και όχι δίκτυα. Σε γενικές γραμμές, οι linear εταιρείες δημιουργούν αξία με τη μορφή προϊόντων ή υπηρεσιών, που πωλούν σε κάποιον στο τέλος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Σε αντίθεση με τις πλατφόρμες, οι linear εταιρείες κατέχουν το inventory, το οποίο εμφανίζεται στους ισολογισμούς τους, είτε πρόκειται για ένα κατασκευαστή αυτοκινήτων, είτε για ένα συνδρομητικό τη-λεοπτικό κανάλι, το οποίο είτε δημιουργεί το ίδιο περιεχόμενο είτε πληρώνει δικαιώματα για αυτό.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και οι μεταπωλητές, κα-θώς ακόμα και εταιρείες τεχνολογίας όπως το Netflix, το οποίο πληρώνει δι-καιώματα για όλο το περιεχόμενό του. Αν και το Netflix είναι μια τεχνολογική εταιρεία, είναι ταυτόχρονα μια linear επιχείρηση και όχι μια πλατφόρμα. Θα πρέπει κανείς να θυμάται ότι το platform design δεν έχει να κάνει μόνο με τη δημιουργία της τεχνολογικής υποδομής. Έχει να κάνει με την κατανόηση και δημιουργία μιας ολόκληρης επιχείρησης και πώς αυτή θα δημιουργήσει αξία και θα χτίσει ένα δίκτυο.
Αυτά αναφέρει η Ένωση Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων και σί-γουρα ανοίγει το δρόμο για νέους τρόπους σκέψης.
