Μπορεί η Κίνα να ετοιμάζει το δικό της Bitcoin, αλλά η ασιατική υπερδύναμη έχει μεγαλύτερα σχέδια: Αν και το επερχόμενο ψηφιακό γιουάν θα είναι σε μορφή token όπως κάθε άλλο κρυπτονόμισμα, αυτή θα είναι και η μοναδική ομοιότητα μεταξύ τους. Το κρυπτο-γιουάν, το οποίο πιθανότατα θα είναι διαθέσιμο μέσα στο 2020, θα έχει την πλήρη στήριξη της κεντρικής τράπεζας της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο και θα παίρνει αξία από τη δυνατότητα του κινέζικου κράτους να επιβάλει φόρους επ’ άπειρον.
Αν και η μόνη επιβεβαιωμένη πληροφορία για το ψηφιακό γιουάν είναι ότι βρίσκεται στα σκαριά εδώ και μία πενταετία, λέγεται ότι πρόκειται για ένα ιδιωτικό blockchain – ένα δίκτυο peer-to-peer μέσω του οποίου θα κοινοποιούνται δεδομένα και θα επικυρώνονται συναλλαγές, με τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας να έχει τον πλήρη έλεγχο του ποιος θα μπορεί να συμμετέχει. Το ψηφιακό νόμισμα θα μπορεί να διατεθεί αποκλειστικά μέσω του τραπεζικού συστήματος, και θα αντικαθιστά μέρος του φυσικού χρήματος. Δεδομένης της πανταχού παρουσίας των ψηφιακών πορτοφολιών της Κίνας που λειτουργούν με κώδικα QR (βλ. Alipay και WeChat Pay), η μετάβαση δεν θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη.
Σύμφωνα με τον αναλυτή χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (fintech), Gautam Chhugani, “το blockchain και το ψηφιακό γιουάν αποτελεί προτεραιότητα για την Κίνα – σχεδόν τόσο όσο και το ίντερνετ”. Δεν είναι ν’ απορεί κανείς, αν αναλογιστούμε ότι το κινέζικο ψηφιακό νόμισμα μπορεί να διαταράξει το συμβατικό τραπεζικό σύστημα και το σύστημα κυμαινόμενων ισοτιμιών με το οποίο ζούμε από το 1973: Με το blockchain, το πολύπλοκο και κοστοβόρο δίκτυο τραπεζών που λειτουργούν ως ενδιάμεσοι σε κάθε συναλλαγή γίνεται περιττό. Σκεφτείτε το μέγεθος της παραγωγικής αύξησης και της απειλής προς τις τράπεζες, ιδιαίτερα όταν οι διασυνοριακές μεταφορές χρημάτων των επιχειρήσεων ξεπερνούν σε αξία τα 110 τρισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα που πειραματίζεται με την ψηφιακή μορφή του νομίσματός της. Ήδη, η Νομισματική Αρχή της Σιγκαπούρης έχει ξεκινήσει το Project Ubin με το οποίο δοκιμάζει το δικό της ψηφιακό νόμισμα. Μπορεί το σύστημα να βρίσκεται στις απαρχές του, αλλά αν η τεχνολογία blockchain παρουσιάσει προοπτικές για ταυτόχρονη διαχείριση μεγάλου αριθμού συναλλαγών, τότε τα ψηφιακά νομίσματα μπορεί να αντικαταστήσουν όχι μόνο το φυσικό χρήμα, αλλά και τα τραπεζικά αποθέματα. Και εκεί είναι που θα αλλάξει όλο το παιχνίδι…
Ένα ψηφιακό γιουάν, ένα ψηφιακό δολάριο Σιγκαπούρης ή μία ψηφιακή ρουπία μπορεί να παρακάμψει το τραπεζικό σύστημα κλασματικών αποθεμάτων, και να μετατρέψει το εκάστοτε κράτος σε αποκλειστικό πάροχο χρήματος. Όπως επεσήμανε πρόσφατα σε διάλεξή του ο Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, κ. Agustin Carstens, “Αν η κεντρική τράπεζα γίνει λήπτης των καταθέσεων όλων των ανθρώπων, τότε μπορεί κάλλιστα να γίνει και ο δανειστής όλων των ανθρώπων.”
Γιατί, όμως, να θέλουν οι κεντρικές τράπεζες να υποβιβάσουν τα ίδια τα τραπεζικά τους συστήματα; Αν ρίξουμε μια ματιά στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία, μία απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι αυτό είναι κάτι που κάνουν ούτως ή άλλως τα αρνητικά επιτόκια. Αν η παγκόσμια οικονομία βαλτώσει σε μακροπρόθεσμη στασιμότητα, τα επίσημα ψηφιακά νομίσματα θα είναι, τουλάχιστον, ένα αποτελεσματικός τρόπος νομισματικής διευκόλυνσης χωρίς την εμπλοκή τραπεζών.
Ένας άλλος, και πιο ξεκάθαρος λόγος μπορεί να είναι ότι η τεχνολογική πρόοδος καθιστά το status quo μη βιώσιμο. Κάθε άλλο παρά σύμπτωση είναι το γεγονός ότι η Κίνα επέσπευσε το εθνικό της κρυπτονόμισμα μετά την ανακοίνωση του Libra από τη Facebook, το οποίο και διαφημίστηκε ως το “εναλλακτικό δολάριο”. Μπορεί το Libra να “κόλλησε” στις ρυθμιστικές αρχές, αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι είναι πολύ πιθανό να υπάρξει ζήτηση για tokens που θα είναι παγκοσμίως αποδεκτά και σταθερά σε αξία, και τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο παγκόσμιο εμπόριο και στις διεθνείς επενδύσεις.
Οι αλλαγές δεν θα σταματήσουν στις τραπεζικές και νομισματικές ρυθμίσεις. Οι συναλλαγές με tokens θα είναι ψευδώνυμες: Αν οι κεντρικές τράπεζες θέλουν να δουν ποιος ξοδεύει και πού, μπορούν να το κάνουν. Με την εξαφάνιση του μετρητού, εξαφανίζεται και η ανωνυμία. Μπορεί αυτό να κάνει δύσκολη τη ζωή όσων ξεπλένουν χρήμα, αλλά ταυτόχρονα γίνεται και εργαλείο “τιμωρίας” του πολιτικού ακτιβισμού. Ποιος ξέρει; Ίσως να αρχίζει μία δεκαετία επαναλαμβανόμενων ανόδων και πτώσεων για τα τραπεζικά συστήματα και το χρήμα.
*πρώτη δημοσίευση: www.globalist.gr
