του Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη*
Πρόσφατα η ευημερία στις θέσεις εργασίας των επιχειρήσεων θεωρείται βασικός παράγοντας για τη θετική αποτίμησή τους στο χρηματιστήριο. Αυτή η θεώρηση προωθείται από πολλούς χρηματοοικονομικούς διαχειριστές, οι οποίοι ασχολούνται με την επιλογή επιτυχημένων επιχειρήσεων που θα αποδώσουν τα μέγιστα στους επενδυτές στο χρηματιστήριο. Το ανθρώπινο κεφάλαιο αποτελεί σπουδαίο παράγοντα της οικονομικής απόδοσης των επιχειρήσεων διότι επιτρέπει να έχεις εργαζόμενους με αίσθημα ευθύνης και να προσελκύεις και να διακρατείς ταλέντα, κυρίως από τις νέες γενεές.
Όταν προσφέρεις ευχάριστο περιβάλλον εργασίας, βοηθάς την προσπάθεια καινοτομίας μέσα στην επιχείρηση, επιτρέπεις τη διαφοροποίησή σου από τους ανταγωνιστές και δημιουργείς πελάτες πιστούς στο όραμα και την κουλτούρα σου.
Δεδομένα και μέθοδος ανάλυσης
Μερικοί χρηματοοικονομικοί διαχειριστές πιστεύουν ότι οι επιχειρήσεις μέσα στις οποίες υπάρχουν καλές συνθήκες εργασίας είναι πιο αποδοτικές. Ποιές είναι όμως οι πληροφορίες και ποιά τα δεδομένα πάνω στα οποία βασίζονται για να πάρουν τις αποφάσεις τους; Η μέθοδος ανάλυσης στηρίζεται σε πέντε λέξεις: Νόημα, Αυτονομία, Δεξιότητες, Σχέσεις, Ισότητα. Μια επιχείρηση με ευχάριστες συνθήκες εργασίας είναι μια επιχείρηση που έχει νόημα και αξίες. Ορίζεται ως μια οντότητα που έχει αποστολή και στόχους, αξίες και χορηγεί ένα πλαίσιο δημιουργικότητας στους εργαζόμενους. Όσον αφορά την αυτονομία, εξετάζει αναλυτικά την οργάνωση της επιχείρησης και τη διοίκηση προσωπικού (διοίκηση ανθρωπίνων πόρων). Ο στόχος είναι η εκτίμηση: εάν οι CEO δείχνουν εμπιστοσύνη στους συνεργάτες τους και τους αφήνουν περιθώρια στις δραστηριότητες που αναλαμβάνουν. Στη Γαλλία όπου οι επιχειρήσεις έχουν συχνά ιεραρχικές δομές και εξασκούν μεγάλο έλεγχο στους συνεργάτες τους, πρέπει να αποκτήσουν ελευθερίες ώστε να αισθάνονται ευτυχισμένοι.
Για την εκτίμηση της διοίκησης των δεξιοτήτων, πρέπει να συγκριθούν: ο προϋπολογισμός ο οποίος προορίζεται για την κατάρτιση συγκριτικά με το μισθολογικό κόστος μιας επιχείρησης και σε σχέση με άλλες του κλάδου της (σχηματίζεται ένας δείκτης εκτίμησης).
Η ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων είναι μια έννοια πιο αφηρημένη. Για παράδειγμα, η επιχείρηση γιορτάζει τα συμβόλαια που κερδίζει στον επιχειρηματικό στίβο, προβλέπεται οι CEO να δίνουν feed-back στους εργαζομένους για την εργασία τους, για την εξέλιξη της επιχείρησής τους, ...
Το τελευταίο κριτήριο, η ισότητα, εκτιμά τις εξελίξεις της καριέρας, τις αποκλίσεις στις αμοιβές – δικαιολογημένες και μη-- μεταξύ εργαζομένων ή ακόμα πλάνα αμοιβής μετόχων, μερικές φορές σε μεγάλη ανισορροπία σε σχέση με τα πλάνα αμοιβών των CEO.
Τέλος, η καλή ποιότητα των συνθηκών εργασίας μπορεί να εκτιμηθεί σε σχέση με δείκτες όπως συχνής απουσίας ή turnover (ανακύκλωση), επενδύσεις για κατάρτιση, στην οργάνωση του κοινωνικού διαλόγου, την εξέλιξη του ποσοστού ατυχημάτων στην εργασία.
Συμπερασματικά, οι χρηματοοικονομικοί μάνατζερ ενδιαφέρονται για μεσαίου τύπου επιχειρήσεις όπου η ευημερία της εργασίας μπορεί να κάνει πιο εύκολα τη διαφορά σε σχέση με τις μεγάλες επιχειρήσεις. Όταν σε μια επιχείρηση αυξάνεται η τιμή μετοχής της στο χρηματιστήριο, λόγω της καλής ποιότητας εργασίας, μπορεί να εξέλθει του κάδρου ανάλυσης των κεφαλαίων και να δώσει τη θέση της σε μια άλλη επιχείρηση η οποία διαθέτει επίσης καλές συνθήκες εργασίας.
*Ακαδημαϊκός στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Audencia Business School, France
