του Νίκου Παπανδρέου*
Το ευρωπαϊκό «πακέτο» που θα λάβει η Ελλάδα δεν είναι και μικρό. Σε αυτό εναποθέτουμε αρκετές ελπίδες, αν και η εμπειρία μας στα ευρωπαϊκά «πακέτα» δεν είναι και η πιο ενθαρρυντική. Τις κατευθύνσεις των πόρων στη χώρα μας (περίπου 60 δισ. ευρώ εν τέλει, αν βάλουμε και το ΕΣΠΑ) θα τις προτείνει η επιτροπή του νομπελίστα Πισσαρίδη, ο νέος «Τσιόδρας» της οικονομίας.
Ελπίζω να μην καταλήξουμε σε ένα wish list που θέλει να λύσει όλες τις παθογένειες της χώρας μας στέλνοντας τους πόρους σε όλους τους τομείς, διαιρώντας το σε πολλά μικρά κομμάτια. Αναπτυξιακά προγράμματα που θέλουν να λύσουν όλα τα θέματα της οικονομίας καταλήγουν να μη λύνουν κανένα.
Γι’ αυτό θα πρότεινα ένα μεγάλο μέρος των νέων κονδυλίων να πάνε σε έναν πολύ μεγάλο στόχο που θα μας εμπνέει όλους.
Θα έριχνα μεγάλο βάρος στην αναδιάρθρωση και στον εκσυγχρονισμό επιτέλους του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα της αγροτικής παραγωγής. Η πανδημία μάς έδειξε τη σημαντική ανάγκη για ένα πιο αύταρκες πλαίσιο τροφίμων.
Ο στόχος θα λειτουργήσει ως «μπούσουλας» και θα κινητοποιήσει όλες τις ανθρώπινες δυνάμεις μας.
Θα εμπλέξει την καινοτομία στους τρόπους παραγωγής. Θα σχεδιάσουμε με επιστήμονες/γεωπόνους τη σωστή χρήση υδάτων και θα μελετήσουμε μη χημικά λιπάσματα.
Θα εισαγάγουμε την τεχνητή νοημοσύνη στη γεωργική παραγωγή, άρα πεδίον λαμπρόν για τους επιστήμονες μηχανοργάνωσης και υπολογιστών.
Θα δώσουμε έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στη σωστή μεταχείριση απορριμμάτων και βιομάζας, στην έρευνα σπόρων από γενετιστές.
Το σύστημα παιδείας θα εμβαθύνει τη διά βίου μόρφωση για όλους τους εμπλεκομένους στη διατροφική αλυσίδα, από τους γεωργούς ως τους μάνατζερ των σουπερμάρκετ. Μια συνέπεια θα είναι και η αναβάθμιση των γεωργικών σχολών και των ΑΕΙ και των ΤΕΙ στην οικουμενική αυτή προσπάθεια.
Το brandname Greece θα ταυτιστεί με υψηλού επιπέδου τρόφιμα και θα έχουμε μόνιμο τουρισμό υγιεινής διατροφής (χωρίς νυχτερίδες…).
Η έμφαση στη γεωργική παραγωγή και στα τρόφιμα θα περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό στις μεταφορές.
Με μεγάλο και εμπνευσμένο στόχο την αναδιάρθρωση, την αύξηση και τη βελτίωση της γεωργικής παραγωγής, εντάσσονται και οι νέες μορφές παροχής ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών.
Έτσι, η καινοτομία που θα απορρέει από τον μεγάλο αυτόν στόχο (το πρόγραμμα θα στηρίζει την έρευνα στα πανεπιστήμια) θα οδηγήσει σε βαθιές τομές σε όλη την οικονομία, και τελικά στη σωστή λειτουργία της οικονομίας μας.
Τέλος, ο μεγάλος στρατηγικός στόχος, όποιος και αν είναι, θα χρειαστεί ένα σαφές χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου πρέπει να πραγματοποιηθούν συγκεκριμένες ενέργειες. Χωρίς συγκεκριμένους στόχους και χρονοδιαγράμματα, δεν θα είναι δυνατόν να προσδιοριστεί η επιτυχία (ή η αποτυχία) των στόχων που θα τεθούν από την επιτροπή του Πισσαρίδη.
Άρα προτιμώ μια μεγάλη επιτυχία παρά πολλές μικρές που δεν έχουν βάθος. Τώρα αν είναι στον χώρο της αγροτικής παραγωγής ή αλλού, αυτό συζητιέται. Η ουσία είναι τα πολλά χρήματα να πάνε σε έναν μεγάλο στόχο που θα στηρίξει όλη η χώρα.
*Οικονομολόγος
