της Νατάσας Φραγκούλη
Ανώτερες των περιστάσεων και των αρχικών προσδοκιών, αποδείχτηκαν οι ελληνικές εισηγμένες εταιρείες στην πανδημική κρίση. Με το ξέσπασμα της πανδημίας, η μεγάλη εξάρτηση από τον τουρισμό και την εστίαση, τομείς που επλήγησαν άμεσα, σε συνδυασμό με τον χαμηλό βαθμό ψηφιοποίησης, καθιστούσαν τη χώρα και τις εγχώριες εταιρείες πολύ ευάλωτες.
Ωστόσο, η τάχιστη ψηφιοποίηση του Κράτους και η προσαρμογή των εταιρειών στις νέες συνθήκες μέσω της υιοθέτησης ψηφιακών λύσεων, όπως η τηλεργασία και το ηλεκτρονικό εμπόριο, λειτούργησαν ως ανάχωμα στην κρίση. Ενδεικτικό της χείρας βοηθείας, που προσέφερε το ψηφιακό περιβάλλον, είναι ότι μόνο τον Οκτώβριο σημειώθηκε αύξηση των online συναλλαγών κατά €3 δισ. σε σχέση με πέρυσι.
Την ανθεκτικότητα και τα γρήγορα αντανακλαστικά του Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα της χώρας καταδεικνύει η μελέτη της PwC Ελλάδας “Οι επιπτώσεις της πανδημίας στις ελληνικές επιχειρήσεις”. Για τους σκοπούς της μελέτης έχει πραγματοποιηθεί συγκριτική αξιολόγηση 142 εισηγμένων εταιρειών κατά το 1ο εξάμηνο του έτους 2019 και 2020.
Ως αποτέλεσμα της υγειονομικής κρίσης και των μέτρων για τον περιορισμό της, ο κύκλος εργασιών των εισηγμένων υποχώρησε κατά σχεδόν €6 δισ. ή 21,4% το 1ο εξάμηνο, με αντίστοιχη αρνητική επίπτωση στην κερδοφορία. Η μεγαλύτερη πτώση σημειώθηκε στον κλάδο της Βιομηχανίας (€3,5δισ.), με τον κλάδο των Υπηρεσιών να ακολουθεί (€1,5 δισ.).
Ψηφιακό ανάχωμα
Η πτώση στους δύο συγκεκριμένους κλάδους ήταν αναμενόμενη, καθώς η Βιομηχανία και οι Υπηρεσίες ήταν εκ των άμεσα πληττόμενων τομέων της ελληνικής οικονομίας. Από την άλλη, τα έσοδα των εισηγμένων εμπορικών επιχειρήσεων δεν κατέρρευσαν, αλλά μειώθηκαν κατά 16%. Σε αυτό συνέβαλε η ενίσχυση του ηλεκτρονικού εμπορίου που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του 1ου lockdown και έπειτα, καθώς και η δυνατότητα των μεγάλων επιχειρήσεων να δραστηριοποιούνται online.
Ενδεικτικά, η εβδομαδιαία μεταβολή δαπάνης των καταναλωτών σε καταστήματα e-shop παρουσιάστηκε αυξημένη έως και 171% για το διάστημα από την αρχή του 2020 έως και το τέλος Απριλίου. “Το Εμπόριο ήταν ένας από τους κλάδους που επλήγησαν ισχυρότερα από τα μέτρα της πανδημίας, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του λιανεμπορίου ανέστειλε τη λειτουργία των φυσικών καταστημάτων. Παρά τις δυσμενείς συνθήκες, όσες επιχειρήσεις συνέχισαν τη λειτουργία τους μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων κατάφεραν να αντισταθμίσουν τις απώλειες σε σημαντικό βαθμό”, επισημαίνει η μελέτη.
Ο κλάδος των Υποδομών, από την άλλη, άντεξε τις πιέσεις της πανδημίας, διατηρώντας σχεδόν αμετάβλητα τα έσοδα του. Αυτό ερμηνεύεται από το γεγονός ότι τα αγαθά και οι υπηρεσίες που παράγει ο κλάδος επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα και τη λειτουργία της οικονομίας (τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, ύδρευση). Η καλή επίδοση του κλάδου οφείλεται, κυρίως, στις δύο μεγαλύτερες εταιρείες του, ΔΕΗ και ΟΤΕ, που διατήρησαν τον κύκλο εργασιών τους στα ίδια επίπεδα και κατάφεραν να αυξήσουν την κερδοφορία.
Αύξηση μεγεθών
Συνολικά, 41 από τις 142 εταιρείες του δείγματος κατάφεραν να ανταπεξέλθουν στο χτύπημα της πανδημικής κρίσης, αυξάνοντας τον κύκλο εργασιών τους το 1ο εξάμηνο του 2020. Η πλειοψηφία τους (21 εταιρείες) ανήκουν στον κλάδο της Βιομηχανίας και συγκεκριμένα παράγουν ή προσαρμόστηκαν ώστε να παράγουν προϊόντα, τα οποία είχαν υψηλή ζήτηση κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας.
Επίσης, οι εταιρείες τεχνολογίας (Πλαίσιο, Quest, Performance Technologies, Εpsilon Net, Space Hellas) είδαν τα έσοδα τους να αυξάνονται λόγω της αυξημένης ζήτησης για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους.
Η επόμενη ημέρα
Η μελέτη εντοπίζει έξι αναδυόμενες προκλήσεις, σημειώνοντας ότι η ανταπόκριση σε αυτές θα είναι καθοριστικός παράγοντας για την αναπτυξιακή τροχιά της χώρας τα επόμενα χρόνια: 1. Πόσο γρήγορα θα ανακάμψει η Ελλάδα από την πανδημική κρίση; 2. Θα καταφέρει να απορροφήσει τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης και να γίνει πηγή μεταρρυθμίσεων; 3. Θα μπορέσει η οικονομία να μεταβεί σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο; 4. Πώς θα επιτευχθεί η μετάβαση σε ένα φιλικότερο προς το περιβάλλον μοντέλο; 5. Ποια θα είναι η επόμενη μέρα των τραπεζών; 6. Πώς αλλάζει η πανδημία τα δεδομένα για την ψηφιοποίηση των εταιρειών;
Ειδικά στο τελευταίο ερώτημα, όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης, σημειώνουν: “η προώθηση νέων και ανερχόμενων τεχνολογιών είναι, πλέον, θέμα κομβικής σημασίας για τις επιχειρήσεις και η άμεση εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών εταιρικού μετασχηματισμού θα αποτελέσει σημαντική πρόκληση στο μέλλον”. Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι αυτή η πρόκληση για τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν και το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό της ελληνικής εταιρικής οικονομίας, καθώς η μετάβαση στη νέα ψηφιακή πραγματικότητα ίσως αποτελέσει κοστοβόρα επένδυση για τις περισσότερες εξ αυτών.
Έτερο ζήτημα, που θίγει η μελέτη, είναι η εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού: “Η επιτάχυνση του ψηφιακού εκσυγχρονισμού, μέσω των επενδύσεων σε συστήματα και δίκτυα, δημιούργησε πρωτοφανείς συνθήκες στις εργασιακές σχέσεις και σίγουρα η ομαλή μετάβαση του εργατικού προσωπικού στα νέα δεδομένα θα αποτελέσει μία βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη πρόκληση. Για τον λόγο αυτό, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων μέσω επιδοτούμενων προγραμμάτων (70% της περιόδου κατάρτισης ως πρακτική εξάσκηση σε επιχείρηση) καθώς και η επανακατάρτιση (reskilling) και αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων του, θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για το σύνολο των επιχειρήσεων της χώρας”.
*πρώτη δημοσίευση: www.sepe.gr
