του Γιώργου Ζαββού*
Η έλευση του 2022 βρίσκει το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα σε πορεία ανάκαμψης ύστερα από μια δεκαετή κρίση. Χάρη στο πρόγραμμα «Ηρακλής», την εμπροσθοβαρή συστημική μεταρρύθμιση που νομοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2019, οι τράπεζες απαλλάσσουν τους ισολογισμούς τους από τα κόκκινα δάνεια με ταχύτατους ρυθμούς χωρίς κόστος για τον φορολογούμενο. Έτσι μπορούν να στραφούν στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, γίνονται ξανά επενδύσιμες, αντλούν κεφάλαια από διεθνείς αγορές και είναι πλέον σε θέση να μεταφέρουν σε παραγωγικές επενδύσεις (ψηφιακή μετάβαση και πράσινη χρηματοδότηση) τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ο «Ηρακλής» είναι ο καταλύτης για την αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας και την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Στη νέα αυτή φάση που εισέρχεται η χώρα προέχει η σφυρηλάτηση ενός ανθεκτικού και ανταγωνιστικού Χρηματοπιστωτικού συστήματος με ενίσχυση των θεσμικών, εποπτικών μεταρρυθμίσεων και της ικανότητας προσαρμοστικότητας στις ραγδαίες προκλήσεις της εποχής, ώστε να στηρίξει το νέο οικονομικό μοντέλο. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι αναγκαία τα παρακάτω:
Πρώτον, η εμβάθυνση του θεσμικού/κανονιστικού οικοσυστήματος που θα διευκολύνει τα συντεταγμένη έξοδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΤΕΑ) ότι μόνο από τους ισολογισμούς των τράπεζα, κάτι που επιτυγχάνει ο «Ηρακλής», αλλά και συνολικά από την οικονομία. Στους διαχειριστές/servicers έχει μεταφερθεί το εγχείρημα της διαχείρισης των ΜΕΔ (ρύθμισης δανείων/εκκαθάρισης) το οποίο πρέπει να υλοποιήσουν σε μια αναπτυξιακή προοπτική. Σχετικά είναι κρίσιμη η ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς των ΜΕΔ η οποία θα ενισχυθεί και με τη θέσπιση ενός Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων Central Credit Registry) που αυξάνει τη διαφάνεια των συναλλαγών και προσελκύει τους επενδυτές. Επιπλέον, κρίσιμης σημασίας είναι η εύρυθμη λειτουργία των δικαστηρίων, η ομαλή εφαρμογή του νέου Πτωχευτικού Κώδικα, η δημιουργία φορέα αγοράς και διαχείρισης ακινήτων και κυρίως οι συνεχώς βελτιούμενοι όροι μακροοικονομικής σταθερότητας της χώρας.
Δεύτερον, η ενίσχυση της διαφάνειας, της εποπτείας και της αξιοπιστίας της κεφαλαιαγοράς προκειμένου να καταστεί φερέγγυα πηγή άντλησης κεφαλαίων. Θεμελιώδης προϋπόθεση είναι η εμπέδωση της μεταρρύθμισης για την εταιρική διακυβέρνηση καθώς και η υιοθέτηση ενός συνόλου μεταρρυθμίσεων, όπως ο νόμος για τη θωράκιση και λογοδοσία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, τα ψηφιακή ενίσχυση της. Η αναθεώρηση του Συνεγγυητικού Ταμείου, η υιοθέτηση των φορολογικών κινήτρων για την ανάταξη της κεφαλαιαγοράς και η αναθεώρηση του πλαισίου για τους ορκωτούς ελεγκτές.
Τρίτον, η βιώσιμη/πράσινη οικονομία που προοιωνίζεται το Green Deal της ΕΕ απαιτεί ένα ριζικά διαφορετικό ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Είναι επομένως άμεσα αναγκαίος ο σχεδιασμός μεσοπρόθεσμης στρατηγικής για την πράσινη χρηματοδότηση.
Νευραλγικό τμήμα αυτής θα πρέπει να είναι η έγκαιρη προσαρμογή της θεσμικής υποδομής στις απαιτήσεις του ESG, δηλαδή της πράσινης χρηματοδότησης, του κοινωνικού ρόλου των επιχειρήσεων και της εταιρικής διακυβέρνησης, η οποία θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το κόστος άντλησης κεφαλαίων για τη μετάβαση των επιχειρήσεων και των τραπεζών στην πράσινη οικονομία.
Η επιτυχής πορεία της μεταρρύθμισης του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος είναι μια δυναμική διαδικασία που θα πρέπει να προσαρμόζεται έγκαιρα στις εξελίξεις των αγορών και στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Κεφαλαιαγορών. Έτσι θα διευκολυνθεί η άντληση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης για την πράσινη χρηματοδότηση και την ψηφιακή μετάβαση που βρίσκονται στον πυρήνα της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας μας με στόχευση τον διπλό μετασχηματισμό, τόσο του ίδιου του χρηματοπιστωτικού συστήματος όσο και του παραγωγικού ιστού της χώρας.
*τ. υφυπουργός Οικονομικών, υπεύθυνος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα
