Edition: International | Greek
MENU

Αρχική » Οικονομία

Περί διαχείρισης δημόσιων χρεών

Οι πρόχειρες και κοντόθωρες αντιδράσεις μπορούν να γίνουν καταστροφικές

Από: EBR - Δημοσίευση: Δευτέρα, 11 Ιουνίου 2018

Για τις χώρες που έχουν το περιθώριο και χρηματοδοτούνται φθηνά από τις αγορές, το σημαντικό ερώτημα είναι αν θα πρέπει να συνεχίσουν να ζουν με υψηλό χρέος και να το μειώσουν μέσω της ανάπτυξης ή αν θα πρέπει να το μειώσουν εθελοντικά αποπληρώνοντάς το. Θεωρητικά υπάρχουν τρεις δυνατότητες: Άμεση αποπληρωμή του χρέους ώστε αυτό να επιστρέψει στο επίπεδο όπου ήταν. Δεύτερη επιλογή είναι η πιο σταδιακή μείωσή του και τρίτη επιλογή να το αφήσουμε να παραμείνει στα σημερινά επίπεδα.
Για τις χώρες που έχουν το περιθώριο και χρηματοδοτούνται φθηνά από τις αγορές, το σημαντικό ερώτημα είναι αν θα πρέπει να συνεχίσουν να ζουν με υψηλό χρέος και να το μειώσουν μέσω της ανάπτυξης ή αν θα πρέπει να το μειώσουν εθελοντικά αποπληρώνοντάς το. Θεωρητικά υπάρχουν τρεις δυνατότητες: Άμεση αποπληρωμή του χρέους ώστε αυτό να επιστρέψει στο επίπεδο όπου ήταν. Δεύτερη επιλογή είναι η πιο σταδιακή μείωσή του και τρίτη επιλογή να το αφήσουμε να παραμείνει στα σημερινά επίπεδα.

του Ralph Espinoza*

Η διαχείριση του δημοσίου χρέους είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση, ιδιαίτερα δε όταν το χρέος αυτό είναι περισσότερο καταναλωτικό και λιγότερο παραγωγικό, όπως στην Ελλάδα. Γι’ αυτό και η διαχείρισή του απαιτεί πολλή προσοχή, ειδικά σε περίοδο υπερχρέωσης και της διεθνούς οικονομίας. Έτσι, ένα σοβαρό ερώτημα που ανακύπτει είναι αυτό της μείωσης του δημοσίου χρέους μέσω πολιτικών επιλογών. Πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο;

Μία δημοφιλής άποψη είναι ότι το χρέος που αυξήθηκε μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση θα πρέπει να μειωθεί σε περισσότερο συνετό επίπεδο. Διότι το υψηλό χρέος είναι εξόχως επικίνδυνο και μπορεί μέσα σε μία στιγμή να οδηγήσει τις αγορές να απαιτήσουν πολύ υψηλές αποδόσεις ή να αποκλείσουν μία χώρα από τις αγορές. Το υψηλό χρέος είναι επίσης κακό για την ανάπτυξη. Η εξυπηρέτησή του οδηγεί σε αύξηση της φορολογίας μέσω της οποίας πλήττει την ανάπτυξη, ενώ δεν αφήνει σημαντικά περιθώρια κινήσεων στην περίπτωση χρηματοπιστωτικών κρίσεων. Οπότε είναι αποδοτικό να λάβει κανείς δημοσιονομικά μέτρα όσο πηγαίνει καλά η οικονομία.

Είναι άραγε πάντοτε λογική πολιτική η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων ώστε να μειώνεται το χρέος; Η προφανής απάντηση είναι «όχι».

Ακριβώς όπως κανείς δεν αγοράζει ασφάλιση για όλους τους κινδύνους, δεν πρέπει να αντιδρούμε πρόχειρα στο θέμα του χρέους. Το ζήτημα δεν είναι πια ακαδημαϊκό, δεδομένου ότι η κρίση μαζί με τις διασώσεις και τα προγράμματα τόνωσης των οικονομιών οδήγησε τις ανεπτυγμένες οικονομίες στο να έχουν το υψηλότερο επίπεδο χρέους των τελευταίων 40 ετών. Τελευταία, ο δημόσιος διάλογος επικεντρώνεται στον ρυθμό μείωσης του χρέους και όχι τόσο στο επίπεδο όπου πρέπει να μειωθεί έπειτα από ένα οικονομικό σοκ.

Για τις χώρες που έχουν το περιθώριο και χρηματοδοτούνται φθηνά από τις αγορές, το σημαντικό ερώτημα είναι αν θα πρέπει να συνεχίσουν να ζουν με υψηλό χρέος και να το μειώσουν μέσω της ανάπτυξης ή αν θα πρέπει να το μειώσουν εθελοντικά αποπληρώνοντάς το. Θεωρητικά υπάρχουν τρεις δυνατότητες: Άμεση αποπληρωμή του χρέους ώστε αυτό να επιστρέψει στο επίπεδο όπου ήταν. Δεύτερη επιλογή είναι η πιο σταδιακή μείωσή του και τρίτη επιλογή να το αφήσουμε να παραμείνει στα σημερινά επίπεδα.

Δεν είναι καθόλου σαφές εκ των προτέρων ποια επιλογή έχει το καλύτερο αποτέλεσμα. Από την μία πλευρά, η άμεση αποπληρωμή του συνεπάγεται αύξηση της φορολογίας με αρνητικές επιπτώσεις για την οικονομία. Από την άλλη, η μη αποπληρωμή του συνεπάγεται την αέναη εξυπηρέτησή του και την αέναη επιβολή φόρων γι’ αυτό τον σκοπό. 

Για χώρες που έχουν χρέος αλλά και πολύ χαμηλό κόστος δανεισμού, το όφελος από την μείωσή του είναι μικρό, δεδομένου ότι δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος κρίσης χρέους εξαιτίας του ύψους του χρέους. Το αντίθετο συμβαίνει με χώρες που μπορεί να βρίσκονται στην «κίτρινη» ή στην «κόκκινη» ζώνη, διότι δεν διαθέτουν σοβαρά δημοσιονομικά περιθώρια. Στην περίπτωσή τους η μείωση του χρέους μειώνει σε σημαντικό βαθμό τον κίνδυνο να αποκλειστούν από τις αγορές. Γι’ αυτές τις χώρες το όφελος από την μείωση του χρέους μπορεί πράγματι να είναι πολύ σημαντικό.

Μέχρι σήμερα, η δημόσια συζήτηση έχει επικεντρωθεί στα οφέλη που έχει η αποπληρωμή του χρέους. Όμως, ποιο είναι το κόστος από την μείωσή του; Η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Τα χρήματα πρέπει να προέλθουν από κάπου –είτε από υψηλότερη φορολογία (κάτι που πλήττει την παραγωγικότητα της εργασίας και του κεφαλαίου), είτε από περιορισμό των δαπανών (που έχει την ίδια επίδραση αν δεν μιλάμε αποκλειστικά για σπατάλη). 

Οπότε η «ασφάλιση» που κερδίζει κανείς μειώνοντας το χρέος μπορεί να έχει σημαντικό κόστος όσον αγορά την υψηλότερη φορολογία. Ιδιαίτερα για τις χώρες που έχουν το δημοσιονομικό περιθώριο, το κόστος μπορεί να είναι πολύ υψηλότερο από το όφελος. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι προτιμότερο να μειώσει κανείς το χρέος μέσω της υψηλότερης ανάπτυξης. 

Η οικονομική ευημερία είναι πολύ μεγαλύτερη όπως δείχνει η μελέτη μας, αν μία χώρα απλώς ζήσει με το χρέος της, μειώνοντάς το μέσω της ανάπτυξης, παρά αν προσπαθήσει να το μειώσει ακόμη και μέσω πρωτογενών πλεονασμάτων τις καλές εποχές. Όμως, μόνον στην περίπτωση που μία χώρα διαθέτει το απαιτούμενο δημοσιονομικό περιθώριο.

Αυτός είναι και ο λόγος που το ΔΝΤ προκρίνει την δημοσιονομική εξυγίανση ως προϋπόθεση για μελλοντική ανάπτυξη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Γνώμη

25η Μαρτίου: Το στοίχημα της Βιωσιμότητας του Ελληνισμού είναι Πολιτισμικό

Από: EBR

Τί αντανακλά η “ΧΑΡΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ” του Ρήγα, σε κάθε εποχή;

Ηλεκτρονική Έκδοση Τρέχοντος Τεύχους: 04/2021 2021

Περιοδικό

Τρέχον Τεύχος

04/2021 2021

Δείτε τα παλαιά τεύχη
Συνδρομή
Διαφημιστείτε
Ηλεκτρονική Έκδοση

Ευρώπη

Οι κρίσιμες Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Οι κρίσιμες Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Ας ξεκινήσουμε με μια θετική αισιόδοξη θεώρηση για το θεσμικό όργανο της Ένωσης, το μόνο που εκλέγεται από το 1979 με άμεση καθολική ψηφοφορία από τους ευρωπαίους πολίτες

Οικονομία

Πάνω από 1,25 δισ.συνδρομητές σε υπηρεσίες περιαγωγής στο 2024

Πάνω από 1,25 δισ.συνδρομητές σε υπηρεσίες περιαγωγής στο 2024

Μια ευρύχωρη δεξαμενή εσόδων για τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους παραμένουν οι υπηρεσίες περιαγωγής (roaming)

EURACTIV.com - Feeds

All contents © Copyright EMG Strategic Consulting Ltd. 1997-2024. All Rights Reserved   |   Αρχική Σελίδα  |   Disclaimer  |   Website by Theratron