Ο ρόλος της Εκκλησίας

του Ανδρέα Ανδριανόπουλου

Μεγάλη συζήτηση γίνεται τελευταία για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στα σχολεία και γενικότερα για τον ρόλο της θρησκείας στην κοινωνία μας. Η τελευταία απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας τάραξε ιδιαίτερα τα νερά προκαλώντας πολιτικές αντιπαραθέσεις κι αιχμηρά σχόλια. Μάλιστα ακούσθηκε πως το ΣτΕ έφθασε στο σημείο να κατηγορεί έμμεσα και την Εκκλησία πως… υπονομεύει την Ορθοδοξία!

Το ζήτημα είναι πως πρέπει να γίνει συνείδηση από όλους, θρησκευόμενους και μη, πως σύγκρουση με την Εκκλησία στην Ελλάδα είναι μια μάχη χωρίς μέλλον. Η κυριαρχία της ορθόδοξης πίστης στην ελλαδική ψυχή είναι αδιαμφισβήτητη. Ισως μάλιστα κάτι τέτοιο να αποτελεί και πλεονέκτημα για τη χώρα.

Η Ορθοδοξία θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα για τους Ελληνες. Φθάνει να αρχίσουν να την αντιμετωπίζουν σαν ουσιαστικό χρηστικό εργαλείο κι όχι σαν μουσειακό λατρευτικό αντικείμενο. Δυστυχώς για το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας η ορθόδοξη θρησκεία αντιμετωπίζεται σαν μέρος μιας πολιτιστικής παράδοσης που έχει μετατραπεί σε κοινωνική ρουτίνα κι όχι σαν κάτι ζωντανό και σημερινό με δικαιώματα, διεκδικήσεις κι υποχρεώσεις.

Η πνευματικότητα της θρησκείας περιορίζεται στις αναζητήσεις των ειδικών και σε μέρος του κλήρου και καταλήγει σε ένα είδος δεισιδαιμονίας των φανατικών πιστών. Αφαιρείται έτσι από την πίστη ένα σημαντικό μέρος του έμφυτου δυναμισμού του χαρακτήρα της. Κάτι που θα ήταν δυνατόν να τη μετατρέψει σε σημαντικό εργαλείο εξωτερικής προβολής και πολιτικής της χώρας.

Η ορθόδοξη θρησκεία θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί σαν μέσον κοινωνικής εκπαίδευσης, προάσπισης κι αποκατάστασης της συνοχής του λαού. Σαν ασπίδα εναντίον κάθε υπονόμευσης της ενότητας της κοινωνίας, της ανάδειξης των αξιακών της αρχών και συγκρότησης μιας στιβαρής μακροχρόνιας ενιαίας οντότητας. Θα ήταν ακαταμάχητο όπλο ενάντια στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το εθνικό σύνολο από το μαστίγωμα της διάβρωσης κοινωνικών και άλλων αξιών που κινδυνεύουν από τις εισαγόμενες παραδοξότητες της πολιτικής ταυτοτήτων (identity politics), της πολιτικής ορθότητας και της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης.

Θα μπορούσε η χώρα παράλληλα, σαν βασικός κληρονόμος της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης, να παίξει ρόλο μπροστάρη στην υπεράσπιση των διωκόμενων χριστιανικών κοινοτήτων στα εδάφη του Ισλάμ. Μέσω της πνευματικότητας του χριστιανισμού και της ελληνικής Ορθοδοξίας θα ήταν δυνατόν να κινητοποιηθούν σημαντικά κοινωνικά στρώματα στη Δύση για την υπεράσπιση αρχών, αξιών και παραδόσεων. Η Ορθόδοξη Εκκλησία θα ήταν δυνατόν να πρωταγωνιστήσει στη διεθνή αναβάθμιση της χώρας σαν φορέας διεκδικήσεων για την υπεράσπιση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και των διωκόμενων σε διάφορα σημεία της υφηλίου χριστιανών.

Τέτοιον ρόλο επιδιώκει να παίξει η κυβέρνηση της Ρωσίας. Γιατί να χάσουμε εμείς την ευκαιρία;

ΥΓ 1: Με άρθρο του στο «Lifo» o K. Παπαϊωάννου («Ο Νεο-Μητσοτακισμός σαν new age θρησκεία») επιχειρεί να αποδομήσει, ειρωνευόμενος, την αισιοδοξία που ενέπνευσε η νέα κυβέρνηση. Παραβλέπει όμως την απλούστερη εξήγηση. Την αθλιότητα και την κατάντια στην οποία οδήγησαν οι βασικοί χειρισμοί της «πρώτης φοράς Αριστερά».

ΥΓ 2: Θέλω να ευχαριστήσω τον Μίκη Θεοδωράκη για τα καλά του λόγια. Είναι σίγουρο πως ιδεολογικά είμαστε στραμμένοι σε διαφορετικούς ορίζοντες. Εχουμε όμως το ίδιο πάθος. Το καλό της χώρας. Και συγκλίνουμε, εκκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες.