του Allen Blue*
Καθώς η αγορά εργασίας αλλάζει με ταχείς ρυθμούς, διάφορα στοιχεία και μετρήσεις- κατά προσέγγιση του πραγματικού χρόνου- μας δίνουν καλύτερη εικόνα από ποτέ άλλοτε, σχετικά με τα μελλοντικά επαγγέλματα.
Τα είδη των θέσεων εργασίας που αναδύονται στην παγκόσμια οικονομία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα επαγγελμάτων και δεξιοτήτων, αντανακλώντας τις ευκαιρίες όλων των υπόβαθρων και εκπαιδευτικών επιπέδων εργαζόμενων, ώστε να επωφεληθούν από τις νέες θέσεις εργασίας και τη νέα οικονομία. Ο προσδιορισμός των αναδυόμενων θέσεων εργασίας και των δεξιοτήτων που απαιτούν παρέχει πολύτιμα στοιχεία για την πληροφόρηση των επιμορφωτικών επενδύσεων και ανοίγει το δρόμο για μια "Επανάσταση Επανεκπαίδευσης", καθώς τα άτομα αναζητούν νέες δεξιότητες για να συμβαδίσουν με τις αλλαγές.
Αλλά για όλες τις ευκαιρίες που θα προσφέρει η νέα οικονομία, υπάρχουν ελλείψεις στις δεξιότητες και φυλετικές ανισότητες που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Εάν δεν το κάνουμε, θα συνεχίσουν να δυσχεραίνουν στο μέλλον.
Πέντε πράγματα που μπορούμε να μάθουμε από τα νέα δεδομένα:
1.Ως γνωστόν, οι τεχνολογικές δεξιότητες κυριαρχούν
Δεν είναι απαραίτητο για καθένα από τα νέα επαγγέλματα να διατίθενται ιδιαίτερες δεξιότητες, πέραν κάποιων βασικών τεχνικών δεξιοτήτων, όπως ψηφιακή ανάγνωση, δημιουργία ιστοσελίδας ή γραφιστική. Τρεις από τις θέσεις εργασίας της έκθεσης «Jobs of Tomorrow» του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ - οι τομείς των cloud, μηχανικής και των δεδομένων, οι οποίες συγκαταλέγονται- σε γενικές γραμμές- στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες, απαιτούν καινοτόμες τεχνολογικές δεξιότητες όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), η ρομποτική ή «cloud computing». Καθώς οι τεχνολογίες όπως η AI είναι τόσο διαδεδομένες, πολλοί ρόλοι σε τομείς όπως οι πωλήσεις και το marketing θα απαιτήσουν μια στοιχειώδη κατανόηση του AI.
Αυτές οι ρηξικέλευθες ψηφιακές δεξιότητες είναι σε μεγάλη ζήτηση σε όλους τους τομείς. Το «Blockchain», το «cloud computing», η αναλυτική λογιστική και η AI είναι από τις πιο περιζήτητες τεχνολογικές δεξιότητες που βλέπουμε στο LinkedIn.
2.Εξίσου σημαντικές οι θέσεις που απαιτούν ανθρωποκεντρικές δεξιότητες
Παρόλο που δεν αναπτύσσονται το ίδιο γρήγορα με τα τεχνοκρατούμενα επαγγέλματα, οι νέες πωλήσεις, η παραγωγή περιεχομένου και οι ρόλοι ανθρώπινου δυναμικού εμφανίζονται επίσης ως συμπλήρωμα στην ταχέως αναπτυσσόμενη τεχνολογική βιομηχανία. Η έρευνά μας παρουσιάζει ειδικούς εντοπισμού ταλέντων, επιτυχημένους εμπορικούς συμβούλους, και βοηθούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως μεταξύ των ταχύτερα αναπτυσσόμενων επαγγελμάτων - όλους τους ρόλους που βασίζονται σε ένα σύνολο ποικιλόμορφων δεξιοτήτων, ιδιαίτερα τα « soft skills».
Η ζήτηση για «soft skills» είναι πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται όσο η αυτοματοποίηση γίνεται πιο διαδεδομένη. Η τελευταία έκθεση Global Talent Trends δείχνει ότι οι επαγγελματίες στον κλάδο του ανθρώπινου δυναμικού αναγνωρίζουν τη ζήτηση των «soft skills» ως την πιο σημαντική τάση παγκοσμίως. Δεξιότητες όπως η δημιουργικότητα, η πειθώ και η ομαδικότητα - όλες στην κορυφή της λίστας των πιο απαιτητικών δεξιοτήτων- είναι σχεδόν αδύνατο να αυτοματοποιηθούν, κάτι που σημαίνει ότι αν έχετε αυτές τις δεξιότητες, θα είστε ακόμη πιο πολύτιμοι για τους οργανισμούς στο μέλλον.
3.Πολλές γυναίκες αποκλείονται, εξαιτίας της ταχείας εξέλιξης των επαγγελμάτων
Ενώ τα δεδομένα φανερώνουν μια ποικιλία ευκαιριών για τους εργαζόμενους με κάθε υπόβαθρο και κάθε εκπαιδευτικό επίπεδο, η περαιτέρω ανάλυση παρουσιάζει μια ανησυχητική ανισορροπία σε όσους αποκτούν τις τελευταίες δεξιότητες. Στην τρέχουσα έρευνα για το φύλο, σε συνεργασία με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, διαπιστώσαμε ότι οι μεγαλύτερες ελλείψεις μεταξύ των αναδυόμενων θέσεων εργασίας είναι σε ρόλους που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις καινοτόμες τεχνολογικές δεξιότητες, ενώ το ποσοστό των γυναικών αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 30% (για το «cloud computing» είναι μόλις 12%). Είναι κρίσιμο να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα καθώς αυτές οι καινοτόμες τεχνικές δεξιότητες θα επηρεάσουν σημαντικότατα την πορεία της κοινωνίας και της οικονομίας.
Παρόλο που υπάρχει σίγουρα περιθώριο βελτίωσης όσον αφορά την ισότητα των φύλων με την υιοθέτηση μεγαλύτερης ποικιλομορφίας στην πρόσληψη και με περισσότερο συμμετοχικές διοικητικές πρακτικές, τα δεδομένα μας δείχνουν ότι τα κατορθώματα αυτά, αν και σημαντικά, δεν επαρκούν για την επίτευξη ισότητας.
4.Υπάρχει αναξιοποίητο ταλέντο που μπορεί να καλύψει τις αναδυόμενες θέσεις εργασίας
Πρέπει να σκεφτούμε δημιουργικά σχετικά με τρόπους για να καλυφθούν αυτές οι αναδυόμενες δεξιότητες και ρόλοι, ώστε να αποφευχθεί η διεύρυνση αυτών των κενών στο μέλλον. Η έρευνά μας για την κατανόηση αυτών των ζητημάτων έχει αποκαλύψει μερικές πολύ εφικτές, κλιμακούμενες λύσεις. Πρώτα από όλα, η αξιοποίηση του υπάρχοντος ταλέντου μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην γρήγορη ανάπτυξη της «βιομηχανίας» παραγωγής ταλέντων. Η έρευνά μας αποκαλύπτει ότι η κατάρτιση και η βελτίωση των ικανοτήτων "near AI talent" θα μπορούσε να διπλασιάσει την παραγωγή ταλέντων AI στην Ευρώπη.
Προσεγγίζοντας με παρόμοιο τρόπο το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, διαπιστώσαμε ότι οι υποομάδες καινοτόμων τεχνικών δεξιοτήτων όπου οι γυναίκες έχουν υψηλότερη εκπροσώπηση - η γενετική μηχανική, η επιστήμη των δεδομένων, η νανοτεχνολογία και η αλληλεπίδραση ανθρώπου με τον υπολογιστή - θα μπορούσαν να αυξήσουν την παραγωγή ταλέντων στο σύνολο των τεχνολογικών θέσεων, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις προοδευτικές τεχνολογικές δεξιότητες.
5.Το δίκτυο γνωριμιών εξακολουθεί να έχει μεγάλη σημασία
Ενώ και οι δύο αυτές προσεγγίσεις μπορούν να μας βοηθήσουν να σημειώσουμε σημαντική πρόοδο, το γεφύρωμα του χάσματος που αφορά τις δεξιότητες και τις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων εξαρτάται από έναν ανώτερο παράγοντα από το να διασφαλίσουμε απλώς ότι το ταλέντο διαθέτει τις κατάλληλες δεξιότητες. Είναι κοινός τόπος ότι έχει σημασία ποιους γνωρίζεις, επομένως πρέπει επίσης να κλείσουμε το "network gap" - το πλεονέκτημα που έχουν ορισμένοι άνθρωποι σε σχέση με άλλους, το οποίο σχετίζεται αποκλειστικά με τις γνωριμίες.
Η έρευνά μας για το κενό στο δίκτυο γνωριμιών δείχνει ότι η διαβίωση σε μια γειτονιά υψηλού εισοδήματος, η πρόσβαση σε ένα κορυφαίο σχολείο και η εργασία σε μια διακεκριμένη εταιρεία μπορεί να επιφέρει δωδεκαπλάσια πλεονεκτήματα ως προς την προσβασιμότητα σε ευκαιρίες. Αυτό σημαίνει ότι δύο άτομα με ακριβώς τις ίδιες δεξιότητες, που έχουν όμως γεννηθεί σε διαφορετικές γειτονιές, μπορεί να έχουν διαφορές μεταξύ τους σχετικά με το ζήτημα των ευκαιριών που τους προσφέρονται.
Όλες αυτές οι νέες μετρήσεις και τα νέα στοιχεία μπορούν να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε τις δεξιότητες και τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος, αλλά θα χρειαστούμε κάτι περισσότερο από απλά στοιχεία για να διασφαλίσουμε ότι η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση είναι δίκαιη. Αν θέλουμε να κάνουμε ουσιαστική αλλαγή, χρειαζόμαστε επιχειρήσεις και πολιτικούς ηγέτες να επαναξιολογήσουν τους κανόνες με τους οποίους διαμορφώνουμε την πολιτική, με τους οποίους λαμβάνουμε αποφάσεις πρόσληψης και να αναβαθμίσουμε ουσιαστικά το πεδίο δράσης για όσους αντιμετωπίζουν εμπόδια στις ευκαιρίες.
Μετά τη συνεδρίαση στην ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, καλώ τους ηγέτες να συμμετάσχουν στην πορεία μας προς την κατεύθυνση εξάλειψης αυτών των κενών. Θα δημιουργήσει καλύτερες, πιο καινοτόμες επιχειρήσεις, ισχυρότερες οικονομίες και τελικά θα συμβάλουμε στη δημιουργία πιο δίκαιων κοινωνιών.
*Συνιδρυτής και Αντιπρόεδρος, Διαχείριση Προϊόντων, LinkedIn
**πρώτη δημοσίευση: www.weforum.org
