Οι επιπτώσεις της Συμφωνίας

του Αντώνη Τριφύλλη*

Δύο αραβικές χώρες, η Ιορδανία και η Αίγυπτος, έχουν υπογράψει συμφωνίες συνεργασίας εδώ και χρόνια. Για αυτή τους την απόφαση έχουν κατηγορηθεί για προδοσία από τις παλαιστινιακές οργανώσεις, την Παλαιστινιακή Αρχή στη Δυτική όχθη και τη Χαμάς που κυριαρχεί στη Λωρίδα της Γάζας και είναι το μακρύ χέρι του σιιτικού Ιράν. Αλλά και από την Τουρκία, που θέλει να εκφράσει τη σουνιτική συνιστώσα του Ισλάμ. Δύο μη αραβικές χώρες λοιπόν επιδιώκουν να επιβάλουν την πολιτική τους κυριαρχία στο σύνολο του αραβικού κόσμου προβάλλοντας την αδιάλλακτη θέση απέναντι στο Ισραήλ. Και μέχρι τώρα το έχουν καταφέρει. Είτε με χρήματα, είτε με δημιουργία ή υποστήριξη ακραίων ομάδων και πολιτοφυλάκων, είτε με εκμετάλλευση των πληγών που έχουν ανοίξει πόλεμοι, τρομοκρατία και αποικιοκρατία.

Και οι τρεις παράγοντες ανωμαλίας, Δύση- Τουρκία και Ιράν, εκτός από την πολιτική κυριαρχία επιδιώκουν την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων.

Αλλά ας μείνουμε στο Ιράν λόγω επικαιρότητας. Και η επικαιρότητα δεν είναι άλλη από το Σύμφωνο Ηνωμένων Αραβικών Εμιρατών και Ισραήλ που έσκασε σαν βόμβα την περασμένη εβδομάδα ως «πολιτικός σεισμός». Οι δύο χώρες αποφάσισαν όχι μόνο την αναγνώριση του Ισραήλ από τα πλούσια Εμιράτα, αλλά και στενή συνεργασία σε ανοιχτά προβλήματα που ταλανίζουν την περιοχή. Νερό, επενδύσεις και ασφάλεια, και αξιοποίηση της προηγμένης επιστημονικής βάσης του Ισραήλ προς όφελος και των δύο είναι μερικοί από τους τομείς συνεργασίας.

Όπως είναι φυσικό το Ιράν πρώτο κατήγγειλε την «προδοτική συμφωνία», και η Τουρκία επίσης. Οι Παλαιστίνιοι, τα θύματα της ανωμαλίας, ζήτησαν σύγκληση του Αραβικού Συνδέσμου, στον οποίο βέβαια δεν συμμετέχει η «Ισλαμική Δημοκρατία»- ούτε η Τουρκία.

Την τελευταία φορά που είχε συνέλθει ο Αραβικός Σύνδεσμος είχε καταδικάσει την πρόταση Τραμπ- Νετανιάχου για τη σταδιακή αναγνώριση ενός Παλαιστινιακού κράτους σε εδάφη που βρίσκονται στην κυριαρχία του Ισραήλ. Όμως αυτή τη φορά φαίνεται ότι ο Σύνδεσμος θα χαιρετήσει τη ματαίωση της άμεσης προσάρτησης εδαφών της Παλαιστινιακής Αρχής- αποτέλεσμα της Συμφωνίας Εμιρατών- Ισραήλ, αλλά το κλίμα για γενική απόρριψη της Συμφωνίας δεν υπάρχει πλέον.

Φαίνεται ότι πολλά Αραβικά Κράτη έχουν αποστασιοποιηθεί από την ιρανική αδιαλλαξία και κάποια είναι έτοιμα να προχωρήσουν σε αναγνώριση του Ισραήλ. Έχουν ίσως κατανοήσει ότι η ανάμειξη του Ιράν φέρνει τελικά οικονομικές και στρατιωτικές καταστροφές. Το ποτήρι ξεχείλισε με τα γεγονότα στον Λίβανο.

Όπως γράφει ο Τόμας Φρίντμαν στους «Νιου Γιορκ Τάιμς», το Ιράν μέσω των χρηματοδοτούμενων από το ίδιο σιιτικών ομάδων- Χαμάς, Χεζμπολάχ- επέλεξε την κατά μέτωπο σύγκρουση όχι μόνο του Ισραήλ, αλλά και με τις σουνιτικές δυνάμεις που δεν ελέγχει. Το αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής είναι ότι χώρες όπως το Ιράκ, η Συρία, ο Λίβανος, η Λιβύη είναι πλέον πτωχευμένες.

Αλλά και το ίδιο το Ιράν δεν βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση. Όλοι θυμόμαστε τις χιλιάδες των Ιρανών διαδηλωτών που έπεσαν νεκροί από τα πυρά των Φρουρών της Επανάστασης. Αν συνυπολογίσουμε τις οικονομικές επιπτώσεις από την πολιτική κυρώσεων του προέδρου Τραμπ, το τεράστιο πρόβλημα υδάτινων πόρων κλπ, η πλούσια χώρα είναι και αυτή σε δύσκολη κατάσταση, που η στενή σχέση με την Κίνα δεν επαρκεί για τη διάσωση της οικονομίας της. Ήδη χώρες όπως το Μπαχρέιν κ.ά. δείχνουν ότι σύντομα θα εκραγούν και άλλοι πολιτικοί σεισμοί με την αναγνώριση του Ισραήλ.

Είναι καιρός και η Ευρώπη να μελετήσει την κατάσταση και να λάβει το μήνυμα από τις δραματικές εξελίξεις. Ίσως τότε μια καλύτερη μέρα ξημερώσει για τους παγιδευμένους λαούς, την ειρήνη και την οικονομική ανάπτυξη.

*μέλος του ανεξάρτητου, μη κερδοσκοπικού ερευνητικού οργανισμού διαΝΕΟσις και του Ελληνικού Κέντρου Παραγωγικότητας (ΕΛΚΕΠΑ)