του Σταύρου Κουμεντάκη*
Αν κάποιος, παρασυρμένος από τον χαρακτηρισμό (:Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις), θεωρήσει πως αντίστοιχη είναι και η σημασία τους στην ευρωπαϊκή οικονομία, «πλανάται πλάνην οικτράν». Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Μάρτιος 2020) μοιάζουν αποκαλυπτικά. Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι περί τα 25 εκατ. Καλύπτουν δύο στις τρεις θέσεις απασχόλησης. Δημιουργούν το 50% του (συνολικού) ΑΕΠ της. Και, επιπρόσθετα, το 50% από αυτές αναλαμβάνουν δραστηριότητες καινοτομίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2008 αποδεικνύει έμπρακτα (μέσω της Small Business Act και των συναφών εργαλείων) το ενδιαφέρον της.
Τα στοιχεία για τη χώρα μας μοιάζουν συγκλονιστικά: Οι ελληνικές Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις ανέρχονται (:2019) σε 821.209 (έναντι του συνόλου των 821.540 -μόνον 331 χαρακτηρίζονται Μεγάλες). Αντιπροσωπεύουν 63,5% της συνολικής προστιθέμενης αξίας. Καλύπτουν μερίδιο απασχόλησης 87,9%.
Aξίζουν λοιπόν και της δικής μας προσοχής. Κυρίως όμως της προσοχής της Πολιτείας.
Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις μπορεί να είναι οικογενειακές επιχειρήσεις. Μπορεί και όχι. Για τη σημασία των οικογενειακών επιχειρήσεων στην ελληνική (και όχι μόνον) οικονομία αναφερθήκαμε σε προηγούμενη αρθρογραφία μας.
Ας εστιάσουμε στο παρόν άρθρο στις Μικρομεσαίες.
Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και οι ...άλλες
Προκειμένου να μιλήσουμε για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, είναι αναγκαίο να καθορίσουμε σε ποιες αναφερόμαστε. Ειδοποιός διαφορά και χαρακτηριστικό γνώρισμα κάθε κατηγορίας αποτελεί το μέγεθος της επιχείρησης.
Σύμφωνα με τον ν. 4308/2014, οι οντότητες διακρίνονται σε: (α) Πολύ Μικρές, (β) Μικρές, (γ) Μεσαίες και (δ) Μεγάλες Οντότητες.
Μεγάλες Οντότητες είναι εκείνες που «υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:α) Σύνολο ενεργητικού: 20.000.000 ευρώ, β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 40.000.000 ευρώ, γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 250 άτομα».
Όλες οι υπόλοιπες Οντότητες (δηλ. η συντριπτική πλειονότητά τους) εντάσσονται στην κατηγορία των Μικρομεσαίων.
Η «Small Business Act» (SBA) για την Ευρώπη (2008)
Η σημασία των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (στο εξής: ΜΜΕ) για την Ευρώπη είναι αδιαμφισβήτητη. Η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έγκαιρα διαπίστωσε την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών για την καλύτερη προσαρμογή της ενιαίας αγοράς στις ανάγκες των ΜΜΕ. Με γνώμονα την ανάληψη των ανωτέρω πρωτοβουλιών, η Επιτροπή υπέβαλε τη «Small Business Act» (στο εξής: SBA) για την Ευρώπη (2008).
Ο σκοπός της «Small Business Act» και η υλοποίηση του σχετικού εγχειρήματος
Ως σκοπός της πρωτοβουλίας προσδιορίστηκε:
(α) η βελτίωση της συνολικής προσέγγισης της πολιτικής όσον αφορά την επιχειρηματικότητα,
(β) η οριστική καθιέρωση της αρχής «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» κατά τη χάραξη πολιτικής, κυμαινόμενη από τις νομοθετικές ρυθμίσεις έως τις δημόσιες υπηρεσίες και
(γ) η προώθηση της ανάπτυξης των ΜΜΕ και η αντιμετώπιση των προβλημάτων που εξακολουθούν να παρακωλύουν την ανάπτυξη αυτή.
Η Επιτροπή προχώρησε στην υποβολή μέτρων-συστάσεων για την υλοποίηση του εγχειρήματος της ανάπτυξης των ΜΜΕ. Κάποια από αυτά αφορούν την ίδια την Επιτροπή. Άλλα, τα κράτη-μέλη. Πολλά από αυτά συνιστούν νομοθετικές προτάσεις. Ιδίως, τη φορολογική νομοθεσία και το πτωχευτικό δίκαιο. Επίσης, ενδεχόμενες διμερείς συμβάσεις μεταξύ κρατών, με στόχο το άνοιγμα των αγορών και εκτός ΕΕ.
Από τα μέτρα που προτάσσονται, κάποια επικεντρώνονται στους πολίτες και στην πληροφόρησή τους. Στους πολίτες εκείνους που, ήδη, ασκούν (ή όχι) επιχειρηματική δραστηριότητα. Στόχος, η καλλιέργεια επιχειρηματικής κουλτούρας, η ενημέρωση για κρατικές ενισχύσεις και δημόσιες συμβάσεις, η ενίσχυση της «πράσινης αγοράς».
Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στην Ελλάδα (2019)...
Τα κράτη-μέλη έχουν αναλάβει την υλοποίηση των δέκα αρχών πολιτικής που εκπόνησε η Επιτροπή στο πλαίσιο της Small Business Act. Η προσπάθειά τους αποτυπώνεται σε ετήσιες εκθέσεις, ξεχωριστές για κάθε κράτος-μέλος.
Αναφορικά με την Ελλάδα, η έκθεση αυτή αποτυπώνει τη σημασία των ΜΜΕ για την εγχώρια οικονομία και επιχειρηματικότητα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη Small Business Act για την Ελλάδα (2019), οι ελληνικές ΜΜΕ:
(α) ανέρχονται σε 821.209 επιχειρήσεις (σχεδόν το 100% του συνόλου των 821.540 ελληνικών επιχειρήσεων),
(β) αντιπροσωπεύουν 63,5% της συνολικής προστιθέμενης αξίας, την ίδια στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ ανέρχεται σε 56,4% και
(γ) συμβάλλουν τα μέγιστα στον τομέα της απασχόλησης, με το (σχετικό) μερίδιό τους να αγγίζει το 87,9%, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο στην ΕΕ το 66,6%.
... και οι επιδόσεις της χώρας μας στις δέκα αρχές πολιτικής της Small Business Act.
Παρά το γεγονός ότι οι ΜΜΕ έχουν αυτή την καθοριστική σημασία για την ελληνική οικονομία, οι επιδόσεις της χώρας μας όσον αφορά τις αρχές της Small Business Act είναι για το 2019, σχεδόν συνολικά, απογοητευτικές.
Η χώρα μας, δυστυχώς, παρουσιάζει μια από τις χαμηλότερες βαθμολογίες στην ΕΕ, ως προς την υλοποίηση των αρχών: (α) της εξασφάλισης δεύτερης ευκαιρίας (σε περίπτωση πτώχευσης-στους εκ των επιχειρηματικών εντίμους), (β) την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, (γ) τη μετατροπή των περιβαλλοντικών προκλήσεων σε ευκαιρίες και (δ) τη διεθνοποίηση.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει έγκαιρα διαγνώσει τη σημασία των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία. Έχει καθορίσει τις αρχές στο πλαίσιο των οποίων τόσο η ίδια όσο και τα κράτη-μέλη οφείλουν να κινούνται.
Οι σχετικές ενέργειες της χώρας μας μοιάζουν, ακόμα, φτωχές. Σαφώς υπολείπονται των λοιπών κρατών-μελών και της προόδου εκείνων. Περισσότερο χαρακτηριστικοί είναι οι τομείς που αφορούν: (α) τη «δεύτερη ευκαιρία» που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν οι εκ των πτωχευσάντων έντιμοι, (β) η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, (γ) η υποβοήθηση της «πράσινης κουλτούρας» και συναφούς ανάπτυξης και (δ) η διεθνοποίηση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων.
Εναπόκειται στην Πολιτεία να πράξει τα δέοντα. Στους Φορείς των ΜΜΕ εναπόκειται να προβαίνουν στις σχετικές υπομνήσεις. Και να ασκούν τη δέουσα πίεση.
*Managing Partner στην Koumentakis and Associates Law Firm
Από: Athanase Papandropoulos
