του Alassane Dramane Ouattara*
Η COP15 δημιούργησε ευκαιρίες για νέα πλαίσια για την αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας και της αποψίλωσης των δασών. Ο κόσμος φτάνει στα όριά του όσον αφορά την υποβάθμιση της γης, την ερημοποίηση και την αποψίλωση των δασών, αλλά μπορούμε να το αντιστρέψουμε αν δράσουμε τώρα. Η υποβάθμιση του εδάφους επηρεάζει το 52% του συνόλου της γεωργικής γης, απειλώντας την ίδια την ύπαρξη 2,6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που εξαρτώνται άμεσα από τη γεωργία για τα προς το ζην. Χάνουμε κατά μέσο όρο 12 εκατομμύρια εκτάρια γης κάθε χρόνο λόγω της ερημοποίησης και της ξηρασίας. Αυτό ισοδυναμεί με σχεδόν 23 εκτάρια ανά λεπτό. Περισσότερο από το 74% των φτωχότερων πληθυσμών του κόσμου επηρεάζεται άμεσα από την υποβάθμιση της γης.
Όσον αφορά την απώλεια της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων, η υποβάθμιση της γης ωθεί τον πλανήτη προς μια έκτη μαζική εξαφάνιση ειδών και κοστίζει περισσότερο από το 10% του παγκόσμιου ετήσιου ΑΕΠ, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Επιπλέον, με τον παγκόσμιο πληθυσμό να αναμένεται να φθάσει τα 9,7 δισεκατομμύρια άτομα έως το 2050, η ασφάλεια του νερού αποτελεί έναν άλλο βασικό τομέα ανησυχίας, που επηρεάζει άμεσα την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Αυτή η αύξηση του πληθυσμού, ιδίως στην Αφρική, θα ασκήσει πρόσθετη πίεση στους φυσικούς πόρους, όπως η γη, τα δάση και οι πηγές νερού.
Τα αφρικανικά έθνη αντιμετωπίζουν οξεία κλιματική κρίση
Στη Δυτική Αφρική, η Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), προειδοποιεί ότι η έρημος επεκτείνεται κατά 5 χιλιόμετρα κάθε χρόνο στις ζώνες με ημίξηρο κλίμα. Στην Ακτή Ελεφαντοστού, η κρίση είναι οξεία, με την ερημοποίηση και την ξηρασία να επηρεάζουν το 60% της εθνικής μας επικράτειας, κυρίως στις βόρειες περιοχές. Η δασική μας έκταση έχει μειωθεί από 16 εκατομμύρια εκτάρια το 1900 σε μόλις 2,9 εκατομμύρια εκτάρια το 2021.
Ο αντίκτυπος στους τομείς της γεωργίας και της αγροβιομηχανίας μας είναι μεγάλος, απειλώντας τα ίδια τα θεμέλια της εθνικής μας οικονομίας και θέτοντας σε κίνδυνο την ενεργειακή και υγειονομική μας ασφάλεια, με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ειρήνη και την πρόοδο. Πολλά αφρικανικά έθνη αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις.
Οι τρέχουσες παγκόσμιες δεσμεύσεις αποκατάστασης καλύπτουν περίπου ένα δισεκατομμύριο εκτάρια, απαιτώντας επενδύσεις μεταξύ 300 δισεκατομμυρίων και 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για τα επόμενα 10 χρόνια. Το κόστος είναι υψηλότερο για την υποσαχάρια Αφρική, όπου βρίσκονται οι μισές από όλες τις δεσμεύσεις αποκατάστασης. Ως κλίμακα αναφοράς, η κυβέρνηση της Ακτή Ελεφαντοστού έχει δρομολογήσει πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση 3 εκατομμυρίων εκταρίων δάσους έως το 2030, έργο που θα κοστίσει πάνω από 1,1 δισεκατομμύριο δολάρια. Το κόστος αυτό, όπως και για πολλές αφρικανικές χώρες, είναι απαγορευτικά ακριβό.
Αυτού του είδους οι δαπάνες προβλέπονταν στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα το 2015, όταν οι ανεπτυγμένες χώρες δεσμεύτηκαν να καταβάλλουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να επιτύχουν την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή μετάβαση. Επομένως, είναι απαραίτητο να επιταχύνουμε την εφαρμογή αυτών των αποφάσεων και να συμφωνήσουμε σε έναν μηχανισμό καταμερισμού του κόστους για την προστασία των εδαφών της γης από την περαιτέρω υποβάθμιση. Οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να μειώσουν περαιτέρω τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους.
Ποια πλαίσια συμφωνήθηκαν στην COP15;
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της ερημοποίησης (UNCCD) δήλωσε ότι κάθε δολάριο που επενδύεται στην αποκατάσταση της γης μας μπορεί να αποφέρει οφέλη έως και 30 δολάρια. Βασικές πρωτοβουλίες, όπως το Καταπιστευματικό Ταμείο του ΔΝΤ για την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα, το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα και το Παγκόσμιο Περιβαλλοντικό Ταμείο, έχουν σχεδιαστεί για να στηρίξουν την παγκόσμια συνεργασία για την αντιστροφή των καταστροφικών επιπτώσεων της υποβάθμισης της γης στα πιο ευάλωτα μέρη του κόσμου.
Τον περασμένο μήνα, μεταξύ 9-20 Μαΐου, η Ακτή Ελεφαντοστού φιλοξένησε τη 15η Διάσκεψη των Μερών (COP15) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της ερημοποίησης (UNCCD) με μια σύνοδο κορυφής 25 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Με θέμα «Γη. Ζωή. Κληρονομιά: Από τη σπανιότητα στην ευημερία», η διάσκεψη αποτέλεσε έκκληση για δράση ώστε να αντιστραφεί το καταστροφικό κοκτέιλ της υποβάθμισης της γης, της αποψίλωσης των δασών και της ερημοποίησης που τροφοδοτεί τις συγκρούσεις, τη φτώχεια, την πείνα και τη μετανάστευση στους πιο ευάλωτους πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο.
Στην COP15, η Ακτή Ελεφαντοστού εγκαινίασε ένα νέο παγκόσμιο πλαίσιο συνεργασίας, το πρόγραμμα Abidjan Legacy, για την αποκατάσταση των δασών και της γης, την ενίσχυση της παραγωγής τροφίμων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους και την έξοδο των γυναικών της υπαίθρου από τη φτώχεια. Το εκτεταμένο και καινοτόμο πρόγραμμα θα αναπτύξει προηγμένες τεχνολογίες, όπως drones για τη φύτευση δέντρων, ανθεκτικές στην ξηρασία ποικιλίες φυτών και σύγχρονες τεχνικές άρδευσης, σε μια περίοδο πέντε ετών μεταξύ 2022 και 2027. Για την υλοποίηση του προγράμματος, η Ακτή Ελεφαντοστού συγκέντρωσε δεσμεύσεις αξίας άνω των 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από διεθνείς δωρητές, υπερβαίνοντας τον αρχικό στόχο του 1,5 δισεκατομμυρίου δολαρίων.
Διαθέτουμε πλέον συγκεκριμένα πλαίσια για να αξιοποιήσουμε αυτή τη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση της καταστροφικής υποβάθμισης της γης και της αποψίλωσης των δασών. Πρέπει να δράσουμε τώρα ως συλλογική παγκόσμια δύναμη για να αποκαταστήσουμε τα εδάφη και τα δάση μας. Πρέπει επίσης να κινητοποιήσουμε συμπράξεις του ιδιωτικού τομέα σε όλες τις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας της γεωργίας για να επενδύσουμε στην αποκατάσταση των οικοσυστημάτων της γης μας.
Η COP15 ήταν μια καίρια στιγμή όπου ο κόσμος ενώθηκε για να μοιραστεί το βάρος της διάσωσης της γης μας και να δώσει ελπίδα στους αγρότες μας, να αντιστρέψει την καταστροφική υποβάθμιση και αποψίλωση των δασών και να λύσει μια από τις πιο επείγουσες προκλήσεις της εποχής μας.
*Πρόεδρος της Ακτής Ελεφαντοστού, Γραφείο του Προέδρου της Ακτή Ελεφαντοστού
**πρώτη δημοσίευση: www.weforum.org
