του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Δεν γίνεται οι καιροί να αλλάζουν και κάποιοι, επιχειρηματίες κυρίως να μην πρέπει ν’ αλλάζουν και αυτοί μυαλά. Πολύ απλά αυτό σημαίνει ότι για τους επιχειρηματίες και τους ηγετικούς μάνατζερ, η αλλαγή αυτή αποτελεί προσταγή. Για τους ίδιους και για όλους όσους τους ακολουθούν. Το νέο ε-πιχειρηματικό περιβάλλον είναι δύσκολο, ασταθές και γρήγορα μεταβαλλόμε-νο. Απαιτεί καλά «προπονημένους» επιχειρηματίες και μάνατζερς που παί-ζουν σε πολύ ανταγωνιστικές συνθήκες.
Στο νέο τοπίο έτσι, πολύ απλά, οποιοδήποτε πλάνο μιας επιχείρησης πρέπει ν’ απαντάει σε τρία ερωτήματα: Ποια είναι η φύση του παιχνιδιού στο οποίο συμμετέχουμε; Προς τα που πάει; Πώς θα βγάλουμε λεφτά από αυτό; Οι ερωτήσεις αυτές είναι κεντρικές για μια επιχείρηση, αποτελούν τις βάσεις της επιχειρηματικής σκέψης. Κι όμως, όσο απίστευτο κι αν είναι, πολλές επι-χειρήσεις σπάνια θέτουν αυτές τις ερωτήσεις και ακόμα σπανιότερα τις απα-ντούν όπως πρέπει.
Χρειάζεται να είναι κανείς αμείλικτα ρεαλιστής και γνωστής της πραγ-ματικότητας για να απαντήσει σ’ αυτές τις ερωτήσεις. Οι μεθοδολογίες, όμως, προσδιορισμού του σκοπού μιας επιχείρησης και σχεδιασμού των μελλοντι-κών της δραστηριοτήτων απομακρύνονται συνέχεια από τον ρεαλισμό. Πολ-λοί επιχειρηματίες σήμερα έχουν παγιδευτεί σε δυσλειτουργικές πρακτικές και συνήθειες, που τις περισσότερες φορές καλύπτουν, αντί να εκθέτουν την πραγματικότητα. Οπωσδήποτε, πολλοί πέτυχαν έτσι στο παρελθόν. Στο μέλ-λον, όμως, θα πετύχουν λιγότεροι, γιατί - όπως θα διαπιστώσουν σύντομα - το επιχειρηματικό περιβάλλον συγχωρεί όλο και λιγότερα λάθη.
Είναι έντονα ρευστό και σκληρά ανταγωνιστικό, γιατί επιπροσθέτως και το παγκόσμιο μακροοικονομικό μοντέλο αλλάζει και αυτό. Έτσι, σε αρκε-τές περιπτώσεις, στελέχη των επιχειρήσεων, αλλά και επιχειρηματίες, δεν κα-ταλαβαίνουν πλήρως τη φύση του παιχνιδιού στο οποίο συμμετέχουν, γιατί δεν μπαίνουν στον κόπο να το αναλύσουν σε βάθος. Δεν αναρωτιούνται αν είναι ρεαλιστικό να κερδίσουν τα λεφτά που περιμένουν και, αν όχι, γιατί. Ει-δικότερα, δεν αναλύουν και δεν συνδέουν τους τρεις βασικούς συντελεστές, που καθορίζουν την επιχειρηματική επιτυχία, ή αποτυχία: το περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί η επιχείρηση, τους οικονομικούς στόχους τους οποίους θα πρέπει να πετύχει και τις εσωτερικές δραστηριότητες και ικανότητες, από τις οποίες εξαρτάται στο δεδομένο επιχειρηματικό πλαίσιο για να πετύχει τους οικονομικούς στόχους της.
Γιατί δεν το κάνουν; Διότι μέχρι τώρα δεν υπήρχε μια συγκεκριμένη μέθοδος για την κατανόηση του παιχνιδιού σ’ αυτό το επίπεδο. Η παραδο-σιακή διαδικασία στρατηγικού προγραμματισμού είναι προσεγγιστική μέθο-δος, που, όμως, δεν οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα, γιατί δεν αναγκάζει τους ανθρώπους να οργανώσουν τους βασικούς συντελεστές σ’ ένα πλαίσιο που να τους συνδέει με σαφή τρόπο.
Όλοι πρέπει να κατανοήσουν πλήρους τις πραγματικές συνθήκες του κόσμου στον οποίο δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά και θα πρέπει να βρουν έναν καινούργιο τρόπο εναρμόνισης των επιχειρηματικών τους στό-χων και των ενεργειών τους με τις συνθήκες αυτές.
Με διαφορετικά λόγια, ζωτική προβάλει η ανάγκη ενός ευέλικτου και αποτελεσματικού επιχειρηματικού μοντέλου και αυτό το τελευταίο το προ-σφέρουν, μεταξύ άλλων οι Larry Bossidy και Ram Charan, στο βιβλίο τους με τίτλο «Κάντε το Σωστό» (Εκδόσεις Αθ. Σταμούλης). Κατά τους δύο συγγρα-φείς που διαθέτουν τεράστια επιχειρηματική εμπειρία και φήμη, το επιχειρη-ματικό μοντέλο είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, το οποίο όμως, σήμερα, με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας, μπορεί να γίνει χρυσοφόρος όρνιθα. Αρκεί μια επιχείρηση να το δοκιμάσει με ρεαλισμό αλλά και όρεξη για αλλαγή.
